Oksidasyon ve indirgeme, çevremizde her zaman meydana gelen çok önemli kimyasal reaksiyonlardır. Kovalent bir bileşik elektroniği kaybettiğinde, daha pozitif yüklü hale gelir ve sürece oksidasyon denir. İndirgeme, oksidasyonun tersidir, çünkü işlem sırasında bir bileşik elektronik kazanır ve daha negatif olarak yüklenir. İndirgeme ve oksidasyon, elektronların transferi kimyasal türler arasında (bir kayıp ve bir kazanç) gerçekleştiği için daha yaygın olarak redoks reaksiyonu olarak bilinir.
Oksidasyon ve İndirgeme
Oksidasyon ve indirgeme arasındaki fark, oksidasyonun kimyasal bir bileşik oksijen kazandığında veya hidrojen kaybettiğinde meydana gelmesidir. Bu, bileşiğin pozitif yükünün arttığı anlamına gelir. Öte yandan, indirgeme, kimyasal bir bileşiğin hidrojen veya elektron kazandığı ve negatif yükünün arttığı oksidasyonun zıt kimyasal reaksiyonudur.
Oksidasyon, bir kimyasal türün bir atomunun veya molekülünün elektron kaybettiği (bir veya daha fazla) ve daha pozitif yüklü hale geldiği kimyasal bir reaksiyondur. Bu kimyasal reaksiyon, oksidasyona uğrayan kimyasal türlerin oksidasyon durumunu ve oksidasyon sayısını arttırır. Oksijen her zaman oksidasyon sürecine dahil değildir, ancak bazen türlerin elektron kaybetmesine neden olabilir.
İndirgeme, bir kimyasal türün bir atomunun veya molekülünün elektron kazandığı (bir veya daha fazla) ve daha negatif yüklü hale geldiği kimyasal bir reaksiyondur. Bu kimyasal reaksiyon, indirgenmekte olan kimyasal türlerin oksidasyon durumunu ve oksidasyon sayısını azaltır. Oksitleyici bir ajan, reaksiyona dahil olan başka bir kimyasal türü oksitledikçe ve kendini azaltırken indirgenmeye maruz kalır.
Yükseltgenme ve İndirgeme Arasındaki Karşılaştırma Tablosu
| Karşılaştırma Parametreleri | Oksidasyon | Kesinti |
| Tanım | Oksidasyon, bir bileşikten oksijen kazanımı veya hidrojen kaybı anlamına gelir. | İndirgeme, bir bileşikten hidrojen kazanımı veya oksijen kaybı anlamına gelir. |
| elektronlar | Oksidasyonda, kovalent bir bileşik elektronları çevreye bırakır. | İndirgemede, kovalent bir bileşik çevreden elektron kazanır. |
| Temsilciler | Yaygın oksitleyici ajanlar hidrojen peroksit ve ozondur. | Yaygın indirgeyici ajanlar, potasyum, baryum, kalsiyum vb. gibi metaller ve bir H içeren bileşiklerdir.− iyon. |
| Şarj etmek | Oksidasyonda elektron kaybettikçe pozitif yük artar. | İndirgenmede elektron kazandıkça negatif yük artar. |
| Oksidasyon sayısı | Oksidasyon, oksidasyon sayısında bir artışa yol açar. | İndirgenme, oksidasyon sayısında bir azalmaya yol açar. |
Oksidasyon nedir?
Oksidasyonun tanımı zamanla değişti ve basit kelimelerle en yenisi, kimyasal bir türün elektron kaybettiği ve daha pozitif hale geldiği bir süreci tanımlar. Daha pozitif olmak, mutlaka pozitif bir yüke sahip olmak anlamına gelmez. Örneğin, eğer bir iyon X4- oksidasyon sürecinden geçer ve iki elektron kaybederek X olur2-. Bu, (-2) oksidasyon durumu (-4)'ten büyük olduğu için daha pozitif hale geldiği, ancak pozitif bir yük taşımadığı anlamına gelir.
Kimyasal reaksiyonların tarihine geri dönersek, oksijen gazı (O2) bilinen en eski oksitleyici ajanlardan biriydi. O eklediğinden beri2 Başka bir kimyasal türden elektron kaybına yol açan bir kimyasal reaksiyonda oksidasyon, O2'nin varlığının olduğu bir süreç olarak tanımlandı.2 çok önemliydi. Demir, demir oksit/pas oluşturmak üzere suyla birleştiğinde bu tanım daha baskın hale geldi.
Ancak, bir kimyasal türün oksidasyonu mutlaka oksijen gazı içerebilir veya içeremez. Örneğin, etanol etanal oluşturduğunda, bir hidrojen atomu kaybeder ve süreç hala oksidasyon olarak kabul edilir. Dolayısıyla oksidasyon için özellikle oksijen gazının varlığı gerekli değildir. Bir kimyasal tür elektron kaybettiği ve oksidasyon durumu arttığı sürece oksidasyon gerçekleşir.
Oksidasyon reaksiyonu örneği: 2 KI + H2O2 → I2 + 2 KOH (iyodür oksidasyonu). Burada iyodür oksidasyon sayısı (-1)'den (0)'a değişir.
Azaltma nedir?
İndirgeme, oksidasyonun zıt reaksiyonudur. Bunun nedeni, bir kimyasal türden kaybolan elektronların, indirgenen başka bir tür tarafından elde edilmesidir. İndirgeme sırasında, bir atom veya molekül tarafından bir veya daha fazla elektron kazanılır ve daha negatif yüklü hale gelir. Bir tür indirgeme sürecinden geçtiğinde, o bileşiğin oksidasyon durumu azalır.
Yine, bir kimyasal bileşiğin veya bir iyonun indirgendikten sonra negatif bir yüke sahip olacağı konusunda kafa karışıklığına sahip olabiliriz. Örneğin, eğer bir iyon X4+ indirgeme sürecinden geçer ve iki elektron kazanır, X olur2+. Bu, (+2) oksidasyon durumu (+4)'ten daha az olduğu için daha negatif hale geldiği ancak negatif bir yük taşımadığı anlamına gelir. Dolayısıyla, indirgeme süreci mutlaka negatif bir ücret anlamına gelmez. İndirgeme, elektron kazanımı anlamına gelir ve bir elektronun bir türe aktarılmasından bir indirgeyici ajan sorumludur.
Bir örnek düşünün, ZnO + C → Zn + CO (çinko oksitin indirgenmesi). Burada çinkonun oksidasyon sayısı (+2)'den (0)'a değişir. Bu, elektron kazandığı ve indirgendiği anlamına gelir.
Oksidasyon ve İndirgeme Arasındaki Temel Farklılıklar
Çözüm
Oksidasyon ve indirgeme süreci birbirini tamamlayıcıdır. Bir kimyasal reaksiyonda, bir kimyasal bileşik bir veya daha fazla elektron serbest bıraktığında buna oksidasyon denir. Bu kayıp elektronlar, indirgendiği söylenen başka bir kimyasal bileşik tarafından elde edilebilir. Bir oksitleyici ajan, oksidasyon sürecini kolaylaştırırken, bir indirgeyici ajan, indirgeme sürecini kolaylaştırır.
Oksitleyici bir ajanın kendisi redüksiyondan geçer ve başka bir türü oksitler ve bir indirgeyici ajanın kendisi oksidasyondan geçer ve başka bir türü azaltır. Oksitleyici ajanın yaygın örnekleri ozon, oksijen, halojen vb.dir ve indirgeyici ajanın yaygın örnekleri toprak metalleri ve sülfit bileşikleridir.
