DC motor veya Doğru Akım motoru, elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüştürerek çalışan bir elektrik makinesidir. Bu süreç, DC motor doğru akım kaynağından elektrik enerjisi aldığında başlar ve daha sonra bu enerjiyi mekanik enerjiye veya dönmeye dönüştürür. Oluşan manyetik alanlar rotora hareket getirmek için kullanılır. Bir DC motorun iki türü vardır: Fırçalı ve Fırçasız.
Fırçalı Motor vs Fırçasız Motor
Fırçalı ve Fırçasız Motorlar arasındaki fark, fırçalı motorun dış rotoru olarak iki kutuplu bir elektromıknatıs kullanması, fırçasız motorun ise dış rotor için kalıcı bir mıknatıs kullanmasıdır. Fırçalı bir motorda komütatör, elektromıknatısın polaritesini önemser. Fırçasız bir motordayken, üç fazlı tahrik bobinleri ve özel bir sensör, rotorun konumunu izler.
Fırçalı bir DC motor, armatür olarak bilinen ve bir elektromıknatıs işlevi gören sargılı bölge bobinlerini kullanır. Harici rotor olarak kullanılır. Akımın yönü, komütatör tarafından döngü başına iki kez tersine çevrilir. Ayrıca, kalıcı mıknatısı geçtiğinde elektromıknatısın polaritesini tersine çevirmek için de çalışır. Bu, daha sonra mekanik enerjiye dönüştürülen doğru akımı oluşturur.
Öte yandan, fırçasız bir DC motor, rotor üzerinde kalıcı bir mıknatıs kullanır. Rotoru döndürmek için elektriksel bir yöntemi vardır. Fırçalı motorun aksine burada fırça elektrotları kullanılmaz. Fırçasız motorun çalışma prensibi öncekinin tam tersidir. Motoru döndürmek için elektromıknatıslar kullanılır.
Fırçalı ve Fırçasız Motorlar Arasındaki Karşılaştırma Tablosu
| Karşılaştırma Parametreleri | Fırçalı Motor | fırçasız motor |
| Başlatmak | Fırçalı motor 1800'lerin sonlarında piyasaya sürüldü. | Fırçasız motor 1960'larda piyasaya sürüldü. |
| Oluşan | Fırçalı bir motor, rotor için fiziksel bir komütatör içerir. | Fırçasız bir motorda fırça yoktur ve elektronik olarak çalışır. |
| Yeterlik | Güç kayıpları nedeniyle daha az verimlidir. | Daha verimlidir. |
| Ömür | Daha kısa bir ömrü vardır. | Ömrü daha uzundur. |
| tork | Düşük voltajda tork düşürülür. | Tork daha yüksek kalır. |
| dişli | Çok hızlı çalıştığı için dişli gerektirir. | Dişliye gerek yok. |
| Özellikleri | Karşılaştırıldığında daha ağırdır. | Daha hafif ve güvenilirdir. |
| fiyatlandırma | O daha ucuz. | Daha yüksek oranlarda fiyatlandırılırken. |
Fırçalı Motor Nedir?
Fırçalı motor, gerekli işi yapmak için doğru akım kullanan bir elektrik motorudur. Elektromıknatıs işlevi gören bir armatür kullanır. Bu, dış rotorda kullanılır. Rotoru çalıştırmak için fiziksel bir komütatör vardır. Elektromıknatısın kutupları, kademeli olarak doğru akım oluşturan kalıcı mıknatısın kutuplarına karşı ileri geri sürtünür.
Fırçalı motorlar 1800'lerin sonlarından beri kullanılmaktadır. Ticari ve endüstriyel kullanım için oldukça tercih edilirler. Fırçalı bir motorda dört temel bileşen vardır: stator, rotor, fırçalar ve komütatör. Motorun hızı, içinde oluşan manyetik alan şiddetinin voltaj miktarı değiştirilerek ayarlanabilmektedir.
Fırçalı motorlar, uçlarından birine sabitlenmiş plastikten yapılmış bir kapak ile birlikte çinko ve preslenmiş çelik kaplamaya sahiptir. Kaplama ve kapak, motora rağmen hava akışını kolaylaştırmak ve aşırı ısınmasını önlemek için genellikle birkaç deliğe sahiptir. Motoru yerinde sabitlemek için vida delikleri de mevcuttur. Kapak ayrıca güç kaynağı bağlantısı için çift olarak gelen bağlantı pimlerini de içerir.
Fırçalı motorlar evlerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Örneğin, elektrikli oyuncak arabalar, elektrikli diş fırçaları, ekmek dilimleri vb., fırçalanmış bir motor kullanır. Açık hava etkinlikleri için gerekli olan vinç, değirmen, matkap vb. diğer makinelerde de bu motordan yararlanılır.
Fırçasız Motor Nedir?
Bir fırçasız motor, başka bir DC motor türüdür. Ayrıca çalışması için doğru akım kullanır. Adından da anlaşılacağı gibi, fırçasız bir motorda fırça elektrotları yoktur. Fiziksel bir komütatör yerine elektronik bir komütatör ile donatılmıştır. Fırçalı motorların tersine çalışma prensibini takip ederler. Rotor üzerinde kalıcı mıknatıslar, rotoru döndürmek için kontrol edilebilir elektromıknatıslar kullanılır.
1960'larda fırçasız motorlar tanıtıldı. Düşük bakım gereksinimlerine sahiptirler ve oldukça verimlidirler. İçlerindeki kontrol seviyesi de mükemmel. İki biçimde gelirler: Statorun rotorun dış kısmında olduğu Inrunner ve statorun rotorun iç kısmında olduğu Outrunner. Fırça olmadığı için alternatif olarak küçük bir devre kartı kullanılır.
Motorun çalışması için elektromıknatıs bobinleri sırayla açılıp kapatılır. Bu, kalıcı mıknatısları çekmek veya itmek için onları geçici olarak mıknatıslamak için yapılır. Fırçasız motorlarda düşük voltajda bile tork miktarı yüksek kalır. Tork, stator ve rotorun manyetik alanlarının yanlış hizalanmasıyla üretilir.
Fırçasız motorların ömrü daha uzundur. Genellikle düzenli olarak sürekli hareket gerektiren cihazlarda tercih edilirler. Klimalar, Çamaşır Makinaları, Fanlar vb. bu motordan faydalanan cihazlardan bazılarıdır. Bu motorlar elektrikli araçlarda da bulunur.
Fırçalı ve Fırçasız Motorlar Arasındaki Temel Farklar
Çözüm
Bir DC motor, çalışması için doğru akımı kullanır. İki tip DC motor mevcuttur. Fırçalı motorlar ve Fırçasız motorlar. Farklı görevlere hitap ederler ve ayrıca çalışma prensibi, verimlilik, hız, fiyatlandırma vb. açısından birbirlerinden oldukça farklıdırlar.
Fırçalı motorlarda fırça elektrotları ve fiziksel bir komütatör bulunur. Fırçasız motorlarda elektronik komütatör bulunur ve fırça içermez. Fırçalı motorlar, fırçasız motorlara kıyasla piyasada daha uzun süre kaldı. İlki ticari ve endüstriyel kullanım için en iyisidir. Fırçasız motorlar, sürekli çalışan cihazlar için yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu motorlardan birini seçmek tamamen bireysel ihtiyaçlara bağlıdır.
