Bazı faydacılar sonuççulardır (David Cummiskey ve Richard M. Hare gibi), çoğu neo-Kantçı olsa da, Sonuçsalcılık ile genel olarak Kantçılık arasında belirli bir bağlantı olduğunu kabul ederler.
Wick veya Christine M. Korsgaard gibi bazı şahsiyetler bu tür bir akıl yürütmeyi reddeder.
Kant'ın etiğinin bu unsurunu kabul eden diğer neo-Kantçılar, Kant'ın etik kavramlarının uygulanamazlığını hafifletmeye ve Kant'ın gerçek dünyadaki ahlaki sorunlara ilgisizliğine yönelik eleştiriyi ortadan kaldırmaya çalıştılar.
Bu teorilerin günlük aktivitelerde nasıl uygulandığını bilmek için birlikte okuyun.
Sonuçsalcılık Kantçılığa Karşı
Sonuçsalcılık ve Kantçılık arasındaki fark, Sonuççuluğun, adından da anlaşılacağı gibi, normal özelliklerin yalnızca sonuçları tarafından belirlendiğini kabul etmesidir. Kant'ın etik felsefesi sorumluluk etiğine dayanır, bu da insanların ahlaki kurallara uyma zorunluluğu anlamına gelir.
Sonuçsalcılık, bir eylemin, mevcut tüm seçeneklerden en iyi sonucu vermesi durumunda, belirli durumlarda yapılacak doğru bir şey olduğunu belirtir.
Sonuççuluğun, sonuçların nasıl üretildiğiyle ilgilenmemesi, onun temel özelliklerinden biridir. Ne yapacağına karar verirken önemli olan seçeneklerin kendisi değil, kişinin farklı seçeneklerinin sonucudur.
Kantçılığa göre yalnızca ahlaki etkinlik mesleki etikle bağlantılıdır ve ahlaki amaçlarla birlikte gerçekleştirilir.
Faydacılık ve Kant, ahlaki veya doğru davranışı değerlendirmek için kuralların rolü ve motivasyonları konusunda farklı bakış açılarına sahip olsalar da, her ikisi de ahlaki veya doğru eylemi belirlemek için kesin resmi kriterler oluşturdukları için resmi eşdeğer yaklaşımlar olarak kabul edilebilirler.
Sonuçsalcılık ve Kantçılık Arasındaki Karşılaştırma Tablosu
| Karşılaştırma Parametreleri | sonuççuluk | kantçılık |
| Anlam | Bu teoride, eylemlerin insanların yansımalarına göre ya adil ya da zararlı olduğu sonucuna varılır. | Bu teori, insanların eylemlerine bağlı olmayan sonuçlara dayanmaktadır. |
| pozitif | Teori mantıklıdır ve insanları mutluluklarına dayalı kararlar almaya teşvik eder. Karar verme süreci stressizdir ve sağduyu ile doludur. | Bu teori, yasal statü, kültür veya bireysel durumlardan bağımsız olarak evrensel ahlaki yasalara dayanmaktadır. Teori aynı zamanda basit ve rasyoneldir. |
| olumsuzlar | Kararlar etraflıca değerlendirilmeden kesinleştirilemez. Bu tür değerlendirmeler zaman alıcıdır. | Bu teoriyi kullanarak sonuca ulaşmak için süreci atlamaya çalışabilirsiniz. Bu teori, hayvanları öldürmenin etik olmadığı ifadesiyle de çelişmektedir. |
| çatışmalar | Çatışma yok. | Çatışmalara yol açar. |
| Yorumlamak | Yorumlamak zor. | Yorumlaması basit. |
Sonuçsalcılık nedir?
Etikte, Sonuçsalcılık, bir hareket tarzının (gerçek ve/veya olası) sonuçları açısından doğruluğunu veya yanlışlığını değerlendirmeyi ifade eder; Geleneksel faydacı görüş, doğru hareket tarzının faydalı sonuçları maksimize etmesi olacaktır.
Ahlaki felsefede Sonuçsalcılık, bir eylemin doğruluğunun tamamen sonuçları tarafından belirlendiği inancıdır.
Sonuçsalcılık, bir eylemin doğruluğunun tamamen ürettiği fayda miktarı (mutluluk, zevk vb. olarak ölçülür) tarafından belirlendiğini savunan faydacılık da dahil olmak üzere çeşitli etik bakış açılarını kapsar.
Bir problemle karşılaştığında, sonuççu her seçeneğin artılarını ve eksilerini tartar ve en az zarara neden olurken en çok fayda sağlayanı seçer.
Bu eleştirilerin neredeyse tamamına verilen sonuççu yanıt, gözden kaçan olumsuz sonuçların olduğudur.
Yerlerini bulmak her zaman kolay değildir, ancak her zaman mevcutturlar. Herhangi bir olumsuz sonucu ortaya çıkaramazsak ama yine de bir şeylerin etik olarak yanlış olduğuna dair bir içgüdümüz varsa, sonuççu yaklaşım sezgilerimizin meşruiyetini sorgulamak olacaktır.
En iyi bilinen örnek, bir eylemin ahlaki olarak doğru olduğuna, yalnızca etkileriyle ya da eylemin motivasyonu veya eylemi içeren temel bir kural gibi onunla ilgili herhangi bir şey tarafından belirlendiğine inanan, eylemlerin ahlakına ilişkin sonuççuluktur.
Kantçılık nedir?
Bir filozof olan Immanuel Kant, Kantçılık felsefesini geliştirdi.
Kant'a göre Kategorik Emir, ahlakın geldiği yerdir.
Amaç, toplumdaki herkes tarafından takip edilirse her şeyi çalıştıracak bir kurallar sistemi oluşturmaktır.
Herkesin kurallara uyup uymadığına bakılmaksızın, onlara uymalısınız.
Örneğin, iletişim kurarken yalan mı söylemeliyiz yoksa gerçeği mi söylemeliyiz? Herkes yalan söylerse, iletişimin temel amacı geçersiz olur.
Ama herkes her zaman doğruyu söyleseydi böyle olmazdı. Sonuç olarak, Kant'ın felsefesi, diğerleri söylemese bile, her zaman doğruyu söylemeniz gerektiğini savunur.
Sonuçsalcı teorilerin aksine, Kant'ın felsefesi, eylemlerin ahlakının sonuçları tarafından belirlendiğini savunur.
Sonuçsalcı bir çerçevede, Natzileri Yahudileri bulmaktan alıkoymak için aldatmanın iyi bir şey olduğunu iddia edebiliriz. Ancak yaşlılardan para çalmak için yalan söylemek etik değildir.
Her ikisi de Kant'ın felsefesinde kötüdür.
Kategorik buyruğun normlarından birini ihlal etmeyi, sırf bunu yapmak belirli bir durumda daha iyi bir sonla sonuçlanacak gibi göründüğü için haklı gösteremezsiniz.
Sonuçsalcılık ve Kantçılık Arasındaki Temel Farklılıklar
- Sonuçsalcılıktaki etik, insanların nihayetinde onları mutlu eden şeyi nasıl yapmaları gerektiğine dayanır. Kantçılıktaki etik, çıplak duygulara dayanır.
- Sonuçsalcılıktaki eylemler suçlulara ceza adaletini yönlendirebilir ve destekleyebilir, oysa Kantçılıkta suçlulara ceza adaletini yönlendirmez veya desteklemez.
- Sonuçsalcılık bir insan hakları ihlalidir. Kantçılıkta insan kurallarına saygı gösterilir.
- Sonuçsalcılıkta kararlar, yüksek karmaşıklıklı bir süreç gerektirir. Oysa Kantçılık basit bir süreci içerir.
Çözüm
Son olarak, özellikle pratik uygulama açısından, sonuççuluk ile Kantçılık arasında paralellikler görebiliriz.
İnsanlık değerinin merkezi bir role sahip olduğu, Kant'ın etiğinin ve toplumsal yansımaların etiğinin doğasında bulunan temel ilkelerle ilgilenir.
Tek kelimeyle Kantçılık, Kant'ın "Kategorik Zorunluluk" olarak adlandırdığı şeyin etrafında döner.
Kant'ın etik yaklaşımı, insanların ahlaki kurallara uymakla yükümlü olduğu sorumluluk etiğine dayanmaktadır.
Kant'ın bağlamdan bağımsız idealize edilmiş dünyasında, Kategorik Zorunluluk her durumda tüm insanlar için geçerlidir.
Sonuçların doğası, refah ve zevk, Sonuçsalcılık konusunu çevreler. Bu, sonuççuluktaki bir kişi, iyi eylemlere yol açabilmesi için iyi sonuçları olan eylemlere odaklanmalıdır. Kantçılık yalnızca mutlak zorunluluklara odaklanır.
