Metaller şüphesiz dünyamızda kullanılan en yaygın maddelerden biridir. Çok çeşitli alanlarda faydalı olmasını sağlayan çeşitli özelliklere sahip bir dizi metal vardır. Akıllı telefonlarımızdaki küçük bileşenlerde, büyük binalar oluşturmak için kullanılan devasa çubuklarda kullanılırlar.
Tüm bunlar mümkündür çünkü metaller, onları çok yönlü yapan hem kimyasal hem de fiziksel bir dizi özellik sergiler. Bu özellikler arasında en çok yararlanılan özelliklerden ikisi süneklik ve dövülebilirliktir. Bunların her ikisinin de fiziksel özellikler olduğuna dikkat etmek önemlidir; bu, bu özelliklerin her ikisinin de metalin veya onunla ilgili diğer herhangi bir maddenin moleküler bileşimini değiştirmediği anlamına gelir.
Süneklik ve Dövülebilirlik
Süneklik ve dövülebilirlik arasındaki fark, sünekliğin bir metalin tellere çekilebilmesi özelliğidir, dövülebilirlik ise bir metalin levhalara çekilebilmesidir.
Süneklik, metalin tellere çekilebilmesini sağlayan özelliğidir. Temel olarak, bir metal deforme olmadan önce ne kadar çekme gerilimine dayanabilir.
Metalin dövülebilirliği, bir metalin kırılmadan plakalara dövülebilme kapasitesi anlamına gelir. Bu, bir metalin sıkıştırma kuvvetlerini deforme olmadan sürdürme yeteneğini gösterir.
Süneklik ve Dövülebilirlik Karşılaştırma Tablosu
| Karşılaştırma Parametreleri | süneklik | dövülebilirlik |
| Tanım | Bir metalin kopmadan tellere çekilebilme özelliği. | Bir metalin kırılmadan levha haline getirilebilme özelliği. |
| kuvvetler | Çekme gerilmesi. | Basınç Gerilme. |
| Uygun Metaller | Bakır, Alüminyum, Platin. | Altın, Gümüş, Demir. |
| Uygun Olmayan Metaller | Potasyum, Sodyum, Cıva. | Potasyum, Sodyum ve Cıvaya ek olarak Nikel. |
| Ölçek | Eğme Testi, Sünekliği ölçmek için kullanılır. | Dövülebilirliği ölçmek için Sıkıştırma Testi kullanılır. |
Süneklik nedir?
Metalin sünekliği, bir metalin başka herhangi bir deformasyona uğramadan tellere çekilebilme yeteneği anlamına gelir. Bunu anlamak için, bir metal bloğumuz olduğunu ve orada metalin çekme gerilimine maruz kaldığını ve bir tel şeklini aldığını varsayalım, o zaman metalin sünek olduğunu söyleriz.
Ne kadar stres verirsek teller o kadar incelir. Ancak bir noktadan sonra telin kesinlikle kopacağı bilinmektedir. Bu nedenle, en yüksek miktarda çekme gerilimine dayanabilen ve hiç kopmadan daha ince teller üretmeye devam edebilen metal, yüksek sünek metal olarak bilinir.
Bir metalin sünekliğini bilmek çok önemlidir, çünkü teller teknolojik dünyamızda çok önemli bir role sahiptir. Uzun mesafelerde elektriği taşımak için kullanılırlar, bilgisayarlarımızda kullanılırlar, elektriğin taşınmasının gerekli olduğu hemen her yerde kullanılırlar. Dolayısıyla metalin sünekliğini biliyorsak, onu tel haline getirmenin uygun olup olmadığını da biliriz.
Bir başka ilginç gerçek, belirli bir tel çok sünek olabileceğinden, ancak iyi iletkenliğe sahip olmayabileceğinden, bu tellerin sünekliğini ve iletkenliğini hesaba katmamız gerektiğidir. İletkenlik temel olarak bir metalin elektriği iletme yeteneğidir. İletkenliği iyi olan metaller iletken, iletkenliği düşük olan metaller ise yalıtkan olarak bilinir.
Bakır, Alüminyum ve Platin en sünek metaller iken Potasyum, Sodyum ve Cıva en az sünek metallerdir. Bu metallerin bu kadar düşük sünekliğe sahip olmalarının ana nedeni, ya sıvı olmaları ya da oda sıcaklığında gerçekten yumuşak ve reaktif olmalarıdır. Bu onları tel olarak hareket etmeye uygun hale getirir.
Dövülebilirlik nedir?
Dövülebilirlik, metalin deforme olmadan levhalara veya levhalara dövülebildiği özelliğidir. Sayfaları yapmak için merdaneler de kullanılabilir. Temel olarak metal, metali düzleştiren bir tür sıkıştırma gerilimine maruz kalır. Metal bu gerilime boyun eğip kırılırsa, metalin dövülemez olduğu kabul edilir. Aynı anda basınç gerilimi artmaya devam ederken kırılmadan daha ince ve daha ince saclar üretmeye devam edebilen herhangi bir metal dövülebilir metal olarak bilinir.
Bir metalin dövülebilirliği büyük ölçüde kristal yapısına bağlıdır. Bu sıkıştırma kuvvetlerinin nasıl çalıştığını anlamak için metalin moleküler yapısına bakmamız gerekiyor. Metal atomları üst üste dizilmiştir.
Metale herhangi bir sıkıştırma kuvveti uygulandığında moleküller arası boşluk azalır ve moleküller birbirine yaklaşır. Bu boşluk azalması, tüm metalin genel olarak levha şeklini almasına yol açar. Bu kuvvet çok büyük olduğunda, bu moleküller kalıcı olarak yeni yerlerine yerleşirler.
En dövülebilir metaller Altın, Gümüş ve Demirdir. En dövülemeyen metaller Nikel, Potasyum, Sodyum ve Cıvadır. Bizmut ve Antimon da dövülemez iki metaldir. Bunun nedeni, atomlarını şeklini bozmadan yeni yerlere yeniden konumlandırmanın çok zor olmasıdır.
Süneklik ve Dövülebilirlik Arasındaki Temel Farklılıklar
Çözüm
Metallerin hem fiziksel hem de kimyasal birçok özelliği vardır. Kimyasal özellikler alanında pek çok istisna vardır, ancak metallerin fiziksel özellikleri tanımlanmıştır ve oldukça basittir. Bu nedenle, anlaşılması gerçekten kolaydır ve herhangi biri bunun gibi terimler arasındaki ince farkları öğrendiğinde, bu bilgiyi çok çeşitli alanlara uygulayabilir.
