Kimyasal formüller ilk önce bir molekül oluşturmak için birleşen tüm bileşenlerin kütlelerinin belirlenmesiyle elde edildi ve bu da iki temel kimya formülünün geliştirilmesine yol açtı: moleküler formül ve ampirik formül. Bunların her ikisi de bir molekülde bulunan atomları gösterir, ancak farklı temel özelliklere odaklanır ve bunlara odaklanır.
Ampirik Formül ve Moleküler Formül
Ampirik ve moleküler formül arasındaki fark, ampirik bir formülün moleküler kütlenin tam ölçümünü alamaması, moleküler formülün tam moleküler kütleyi alabilmesidir. Ampirik formül, atomların mümkün olan en kolay oranıdır ve moleküler formül size tam atom sayısını sağlar.
Ampirik formül, bir molekülün atomlarını en basit oranlarında göstermeyi amaçlar. Ayrıca iyonik bileşikteki atomların tipini ve bir polimerdeki tekrar eden birimleri tahmin etmeye yardımcı olabilir. Kristal iyonik bileşikler, basit moleküller, polimerler vb. için kullanılabilir.
Öte yandan, moleküler formül, bir moleküldeki tam bir atom miktarını verir. Hesapladığınız veya size verilen her bir atomun tamsayı miktarından oluşan formüldür. Kovalent bileşikler için kullanılabilir ancak iyonik bileşikler veya makromoleküller için kullanılamaz.
Ampirik ve Moleküler Formül Arasındaki Karşılaştırma Tablosu
| Karşılaştırma Parametreleri | ampirik formül | Moleküler formül |
| Tanım | Bir molekül için kullanılabilecek en basit formül şeklidir. | Molekülde bulunan atomların cinsini ve her bir atomun sayısını gösteren formüldür. |
| kullanır | Kristal iyonik bileşikler, basit moleküller, polimerler vb. için kullanılır. | Kovalent bileşikler için kullanılır ancak iyonik bileşikler veya makromoleküller için kullanılamaz. |
| Moleküler kütle | Tam moleküler kütleyi ölçemez. | Tam moleküler kütleyi ölçebilir. |
| teori | Bir molekülün atomlarının en basit oranını verir. | Bir moleküldeki tam atom sayısını verir. |
| tahminler | İyonik bileşikteki atomların türünü ve bir polimerdeki tekrar eden birimi tahmin edebilir. | Bir atomdaki oksidasyon sayılarını, reaksiyonlarını ve elde edilen son ürünleri tahmin edebilir. |
Ampirik Formül nedir?
Ampirik formüller, yazılabilecek en basit moleküler formül türüdür. Moleküldeki atom türlerini gösterir, ancak her bir atomun gerçek sayısını sağlamaz. Bunun yerine, her atom için molekülün en basit tamsayı oranını sunar.
Formüldeki en az tam sayıda bileşenin alt indislerinin oranı olarak tanımlanan bir bileşik için en temel formüldür.
Moleküler bir moleküldeki bileşenlerin en basit oranı ampirik formülle gösterilir. İyonik bir bileşiğin formülünü oluşturmak için, moleküldeki iyon sayısını hemen sağlayan her bir simgenin yüklerini değiştirebiliriz. Makromoleküller için ampirik formülasyonlar da oluşturabiliriz.
Polimerler için ampirik formüller formüle ederken, önce tekrar eden birimi, ardından polimerin n tane tekrar eden birimi olabileceğini belirtmek için "n" harfini koyarız. Ampirik formül ise bir molekülün kütlesini, yapısını veya izomerlerini belirlemek için kullanılamaz, ancak analitik nedenlerden dolayı yararlıdır.
Örneğin, Glikoz'un ampirik formülü CH2O'dur ve bunun için molekül formülü tamamen farklıdır. İyonik bileşikler kristal formlarında genellikle ampirik bir formül yardımıyla gösterilir. Örneğin, bir NaCl kristalinde, tam atom sayısını veremediğimiz için sadece ampirik formülü kullanıyoruz.
Moleküler Formül nedir?
Bir molekülle ilişkili atomların türü ve her bir atomun sayısı, moleküler formüllerle temsil edilir. Sonuç olarak, her bir atomun doğru stokiyometrisini belirler. Atomlar, periyodik tabloda gösterilen sembollerle temsil edilir.
Ayrıca atom numaraları indis şeklinde yazılmalıdır. Bazı moleküler formüller nötrdür (ücretsiz), ancak varsa, sağ tarafta bir üst simge olarak gösterilebilir. Bir formül formüle edilirken atomların tamsayı miktarları alt simgeye dahil edilir.
Bir bileşiğin molekülünde bulunan tek tek atomların toplam sayısını temsil eden moleküllerden oluşturulan bir formüldür. Bir molekülü oluşturan atomların miktarı ve türü moleküler formül şeklinde gösterilir. Bileşiğin, bileşen parçaları arasındaki gerçek tam sayı oranının bir tasviridir.
Kimyasal işlemlerde ve herhangi bir kimyasal bilgiyi yazarken genellikle moleküler formülü kullanırız. Sadece moleküler formülüne bakarak bir molekül hakkında çok şey öğrenebiliriz.
Örneğin tam moleküler kütleyi de hesaplayabiliriz. Ayrıca, eğer iyonik bir madde ise, suda çözündüğünde hangi iyonların salınacağını ve kaç tanesinin salınacağını tahmin edebiliriz.
Ampirik ve Moleküler Formül Arasındaki Temel Farklar
Çözüm
Belirli bir molekül veya makromolekül için ampirik bir formül yazabiliriz, ancak moleküler formül daha kapsamlı bilgi içeren daha ayrıntılı versiyonudur.
Moleküler formüller, molekülde bağlı atomların türünü ve miktarını gösterirken, ampirik formüller, bir molekül için yazabileceğimiz en basit formül biçimini gösterir.
Sonuç olarak, ampirik ve moleküler formüller arasındaki birincil ayrım, ampirik formüllerin yalnızca en basit atom oranlarını sağlaması, ancak moleküler formüllerin bir molekülde bulunan atomların gerçek miktarını sağlamasıdır.
