Çevremizde her gün kimyasal reaksiyonlar meydana gelir. Ancak, genellikle onları asla fark etmeyiz. Kimyasal reaksiyon süreci, birbiriyle reaksiyona giren ve tamamen yeni bir madde oluşturan iki maddeyi içerir. Bunlar ekzotermik ve endotermik reaksiyonlar olarak sınıflandırılabilir. Her birinin kendi parametreleri ve özellikleri vardır.
Ekzotermik vs Endotermik
Ekzotermik ve endotermik arasındaki fark, ekzotermik bir reaksiyon, gerçekleştiğinde çevredeki ortama ışık, ses, elektrik vb. Şeklinde enerji veren, endotermik reaksiyon ise çevredeki ortamdan enerji emen reaksiyondur. gerçekleştiğinde ısı şeklindedir.
Bir ekzotermik reaksiyonu ayıran özellik, işlem sırasında enerjinin serbest bırakılmasıdır. Bazen bu enerji, reaksiyonu ilk etapta gerçekleştirmek için gereken miktardan bile daha fazladır. Ekzotermik reaksiyona bir örnek, bir gazın sıvıya yoğunlaşmasıdır. Burada çevreye ısı verilir.
Bu arada, endotermik bir reaksiyonun temel özelliği, işlem sırasında çevreden enerji emmesidir. Bu enerji sadece ısı şeklindedir. Böyle bir reaksiyonun bir örneği, suyun kaynamasıdır. Böyle bir işlem gerçekleştirildiğinde, su ısıyı emerek endotermik bir reaksiyon haline getirir.
Ekzotermik ve Endotermik Arasındaki Karşılaştırma Tablosu
| Karşılaştırma Parametreleri | ekzotermik | endotermik |
| Anlam | Enerjinin çevreye salınmasını içeren kimyasal bir reaksiyondur. | Çevredeki ortamdan enerji emilimini içeren kimyasal bir reaksiyondur. |
| enerji formu | Serbest kalan enerji ısı, ses, ışık, elektrik vb. şeklinde olabilir. | Soğurulan enerji her zaman ısı şeklindedir. |
| Hava sıcaklığı | İşlem gerçekleştirildiğinde, sıcaklık kademeli olarak düşer. | İşlem gerçekleştirildiğinde, sıcaklık kademeli olarak artar. |
| entalpi | Tepkimeye girenlerin ürünlerine göre entalpi her zaman daha düşüktür. | Tepkimeye girenlerin ürünlerine göre entalpi her zaman daha yüksektir. |
| Entalpi Değişimi | Entalpi değişimi hesaplandığında her zaman pozitif bir değerdir. | Entalpi değişimi hesaplandığında, her zaman negatif bir değerdir. |
| Örnek | Ekzotermik reaksiyona bir örnek, gazın sıvıya yoğunlaşmasıdır. | Endotermik reaksiyona bir örnek kaynar sudur. |
Ekzotermik nedir?
Bir kimyasal reaksiyon sırasında çevreye ısı ve diğer enerji formları verildiğinde buna ekzotermik reaksiyon denir. Entalpi her zaman reaktanların ürününden daha düşük bir değere sahiptir. Ayrıca entalpi değişimi hesaplandığında, bu tür reaksiyonlar için her zaman pozitif bir değerdir. Ekzotermik reaksiyonları karakterize etmenin iyi bir yolu, sıcaklığı düştükçe izlemektir.
İşlem sırasında bağların sürekli olarak oluşması ve kırılması için belirli bir miktarda enerjiye ihtiyaç vardır. Ekzotermik reaksiyonlarda, işlem sırasında üretilen enerji, bağları kırmak için gerekenden daha fazladır. Sonuç olarak, reaksiyona artık yardımcı olmadığı için fazla enerji çevreye verilir.
Ekzotermik reaksiyonun harika bir örneği bir kamp ateşidir. Etrafında otururken sıcağı hemen hemen herkes yaşamıştır. Bu durumda odun yandığında oksijen ve selüloz arasında bir reaksiyon meydana gelir. Sonuç olarak, çevreye sıcaklık salınır.
Bu tür bir tepki, bir roket fırlatıldığında da gerçekleşir. Bu işlem sırasında, aracın alt ucundan yayılan büyük buhar ve duman bulutu fark edilebilir. Bu, yakıt tüketimi sırasında meydana gelen ekzotermik reaksiyondan kaynaklanmaktadır.
Endotermik nedir?
Bir kimyasal reaksiyon sürecinde ısı emildiğinde, buna endotermik reaksiyon denir. Bu, sürece dahil olan tek enerji şeklidir. Reaksiyon, reaktanların ürününden daha düşük bir entalpi değeri ile karakterize edildiğinden, ekzotermik reaksiyonlara zıttır. Ayrıca entalpi değişimi hesaplandığında, bu tür reaksiyonlar için her zaman negatif bir değerdir.
İşlem sırasında bağlar sürekli olarak oluşur ve kırılır. Bu tür reaksiyonlarda, bağları kırmak için reaksiyon tarafından üretilen enerji miktarından daha fazla miktarda enerji gerekir. Bu nedenle, bunu yapmak için belirli bir miktarda enerji emilir. Ayrıca, bu gerçekleşirken sıcaklık kademeli olarak artar.
Bir endotermik reaksiyonun harika bir örneği, suyun kaynamasıdır. Suyun kaynaması için belirli bir sıcaklık noktasına ulaşılması gerekir. Bu, çevreden gelen ısıyı emerek elde edilir. Bu özel durumda, kaynatmak için kullanılan ateştendir.
Endotermik reaksiyonun diğer örnekleri arasında buharlaşma, termal bozunma, hidroliz, alkanların parçalanması, süblimasyon, nükleer fisyon ve hatta sitrik asit ve kabartma tozu gibi bazı kimyasalların çözülmesi yer alır. Bunların her biri, gerçekleşmesi için belirli bir miktarda enerji emer.
Ekzotermik ve Endotermik Arasındaki Temel Farklar
- Ekzotermik reaksiyon, enerjinin çevredeki ortama salınmasını içerirken, endotermik reaksiyon, çevredeki ortamdan enerjinin emilmesini içerir.
- Ekzotermik reaksiyon enerjiyi ısı, ses, ışık, elektrik vb. olarak açığa çıkarırken, endotermik reaksiyon enerjiyi sadece ısı olarak emer.
- Ekzotermik bir reaksiyon gerçekleştirildiğinde sıcaklık kademeli olarak düşerken, bir endotermik reaksiyon gerçekleştirildiğinde sıcaklık kademeli olarak artar.
- Reaktanların ürünleriyle ilgili olarak, ekzotermik reaksiyonlar için entalpi her zaman daha düşükken, ikincisi için entalpi her zaman daha yüksektir.
- Entalpi değişimi hesaplandığında, ekzotermik reaksiyonlar için her zaman pozitif bir değerken, endotermik reaksiyonlar için her zaman negatif bir değere sahiptir.
- Ekzotermik reaksiyona bir örnek, gazın sıvıya yoğunlaşması, endotermik reaksiyonlarınki ise kaynar sudur.
Çözüm
Ekzotermik ve endotermik, gerçekleştiklerinde farklı etkileri olan iki farklı reaksiyon türüdür. İlk olarak, bir ekzotermik reaksiyon enerji verir, endotermik bir reaksiyon ise onu emer. Bunun nedeni, işlem gerçekleştiğinde kimyasal bağları kırmak için gereken enerji miktarıdır. Üretilen enerji daha yüksekse ekzotermik bir reaksiyon, üretilen enerji daha düşükse endotermik bir reaksiyon gerçekleşir.
İkisi arasındaki bir diğer önemli fark, ekzotermik bir reaksiyonun çeşitli şekillerde enerji vermesi, endotermik bir reaksiyonun ise enerjiyi yalnızca bir formda, yani ısıyı emmesidir.
