Derinlik psikolojisine karşılık olarak, Davranışçılık ortaya çıktı. Bu, yirminci yüzyılın ilk zamanıydı. Bununla birlikte, açıkça sosyal bilişsel teori, 1970'lerde kuruluşunu aldı. Çünkü kazanılmış davranışlara odaklanırlar. Bu teorilerin her ikisi de, Sosyal Bilişsel Teori, ayrıca davranışçılıkla birlikte, psikolojide öğrenmeye odaklanan iki teoridir. Bu bakış açılarının her ikisi de davranışın nasıl öğrenildiğini, daha sonra zamanla nasıl güçlendirildiğini veya azaldığını açıklamaya çalışır.
Bu iki görüş içinde birçok kavram aynıdır ve bunların uygulanması ve insan anlayışına ve toplumsal iyileşmeye katkıları eşit derecede önemlidir. Aynı konuyu ele alsalar da yaklaşımları ve ideolojileri tamamen farklıdır. Her iki teori de çeşitli şekillerde denenmiştir. Ayrıca günümüzde her ikisinin de canlı veya gerçek hayatta farklı uygulanabilirlikleri vardır. Aşağıdaki bölümlerde, sosyal bilişsel teori ve davranışçılık ile bunların nasıl farklılaştığı hakkında daha fazla bilgi vereceğiz.
Sosyal Bilişsel Teori ve Davranışçılık
Sosyal Bilişsel Kuram ile Davranışçılık arasındaki fark, Albert Bandura'nın birincisinin savunucusu olmasıdır. B.F. Skinner, Ivan Pavlov ve John Watson ise davranışçılığın savunucularıdır. Öğrenme, Sosyal Bilişsel Teoride çevresel, davranışsal ve kişisel faktörlerin etkileşimi yoluyla gerçekleştirilir. Ancak, Davranışçılık durumunda, çevresel faktörler yoluyla gerçekleştirilir. Sosyal Bilişsel Kuram bir öğrenme kuramı olmasına rağmen, Davranışçılık bir tür psikolojik yaklaşımdır. Ancak bir öğrenme kuramı olarak da değerlendirilebilir.
Albert Bandura'nın Bobo Doll deneyi, Sosyal Bilişsel Kuramdaki çerçeveli deneylere bir örnektir. Sosyal Bilişsel Kuramın temel kavramları, gözlemsel öğrenme, üçlü karşılıklı belirleme ve kendi kendine yeterliliği içerir. Davranışçılık, bir öğrenme teorisi olduğu kadar psikolojik bir kavramdır.
Davranışçılık, depresyonu da içeren ruh sağlığı hastalıklarının tanısında kullanılmaktadır. Davranışçılık, Pavlov'un köpek deneyleri ve Skinner'ın güvercin ve sıçan deneyleri gibi "Küçük Albert" gibi çerçeveli deneylere dayanır. Davranışçılık, bir öğrenme teorisi olduğu kadar psikolojik bir kavramdır. Klasik koşullanma, uyarıcı-tepki davranışı ve diğer davranışsal kavramlar, davranışçılığın merkezinde yer alır.
Sosyal Bilişsel Kuram ve Davranışçılık Karşılaştırma Tablosu
| Karşılaştırma Parametreleri | Sosyal kavramsal teori | davranışçılık |
| savunucu | Albert Bandura. | B.F. Skinner, Ivan Pavlov ve John Watson. |
| Uygulama | Çocukların sosyalleşmesi ve medya modellemesi. | Depresyon gibi akılla ilgili hastalıkların tedavisi. |
| çerçeveli deneyler | Albert Bandura'nın Bobo Doll deneyi. | "Küçük Albert", Pavlov'un köpek deneyleri ve Skinner'ın güvercin ve fare deneyleri. |
| Doğa | Bir öğrenme teorisi. | Psikolojik bir yaklaşım ve bir öğrenme teorisi. |
| Temel kavramlar | Gözlemsel öğrenme, üçlü karşılıklı belirleme ve öz yeterlilik. | Klasik koşullanma, uyarıcı-tepki davranışı. |
| Öğrenme | Öğrenme, çevresel, davranışsal ve kişisel faktörler arasındaki etkileşim yoluyla yapılır. | Öğrenme çevresel faktörler aracılığıyla yapılır. |
Sosyal Bilişsel Kuram Nedir?
Albert Bandura, “Düşünce ve Eylemin Sosyal Temelleri: Sosyal Bilişsel Bir Teori” adlı kitabında bu teoriyi öne sürdü. Bu kitap 1986'da yayınlandı. Bu teori, bilişsel faktörlere daha fazla odaklanması bakımından diğer sosyal öğrenme teorisyenlerinden ve davranışçılardan farklıdır.
Bandura bir davranışçı olsa da, yeni alışkanlıklar öğrenmek için ortodoks davranışçılardan farklı bir yaklaşım benimsiyor. Gözlemsel öğrenme, onun görüşüne göre, insanların yeni davranışları nasıl edindiğidir. Bilişsel ve bağlamsal faktörlerin bir karışımı, bu eylemlerin tekrarlanma olasılığını etkiler.
Ayrıca Bandura, insanları yetkinliğe ve failliğe sahip olarak görür. Ayrıca, “öz yeterlilik” terimini kullandı. Bu, yalnızca kişinin herhangi bir durumda uygun şekilde üretme ve hareket etme potansiyeline olan inancını ifade eder. Öğrenme, kişisel davranışların, özelliklerin ve çevrenin birbirini etkilediği üçlü karşılıklı determinizm olarak bilinen bir mekanizmanın sonucu olarak gerçekleşir.
Davranışçılık nedir?
Davranışçılık, davranışın koşullanma yoluyla öğrenildiğini iddia eden bir psikoloji yaklaşımı ve öğrenme görüşüdür. Bu süreçte çevre, bir alışkanlığı sürekli olarak etkiler, onu zayıflatır veya güçlendirir.
Her ne kadar 1800'lerin sonlarına dayanan psikolojik yazılarda davranışçılık bulunabilir. Birçok teorisyen bu bilgi birikimine katkıda bulunmuştur. John Watson'ın 1913 tarihli Psychology as the Behaviorist Views It adlı kitabının yayınlanmasına kadar değildi. Ek olarak, B.F. Skinner ve Ivan Pavlov'un psikolojide baskın bir güç haline geldiğine dair yazıları.
Psikoloji açısından davranışçılık, izlenebilen ve kontrol edilebilen davranışlara odaklanmak yerine zihinsel süreçler ve bilinçsiz motivasyonlar gibi görünür olmayan kavramları reddeder. Bu, davranışçıların dediği gibi, öncelikle psikolojiyi doğa bilimi olarak ilerletmek içindir.
Sosyal Bilişsel Kuram ve Davranışçılık Arasındaki Temel Farklılıklar
Çözüm
Psikoloji alanı çok dinamiktir. Temel insan türünü anlamak için son derece önemli olan çeşitli teori ve varsayımlardan oluşur. Farklı bilim adamları ve gözlemciler tarafından farklı teoriler ortaya atıldı. Pek çok teoriden ikisi, temelde zihinsel sağlığın teşhisi ile ilgilenen Davranışçılıktır. Yukarıda makalede tartıştığımız ikincisi Sosyal Bilişsel Kuramdır.
Yukarıda tartıştığımız bu teorilerin her ikisi de gözlemlenebilen davranışa vurgu yapmaktadır. İnsan davranışının arkasındaki dinamizmi anlamaya odaklanırlar. Psikoloji literatüründe her iki teori de nispeten yeni olmasına rağmen. Sosyal bilişsel teori tartışılırken, insan davranışındaki değişime ilişkin çeşitli faktörler arasındaki etkileşimi incelediğine dikkat edilmelidir. Davranışçılığın tek sloganı, psikolojik bir gerçeği fiziksel veya doğa bilimine dönüştürmektir.
