Uçaklar, stabilite ve kontrolün oldukça karmaşık olması nedeniyle, pratik varoluşun üç boyutunun tamamında çalışan araçlardır. Bu üç boyutun her birinde uçağın hareketi yalpalama, yunuslama ve yuvarlanma olarak tanımlanır. Bu hareketlerin bileşenleri hız, açı ve tork vb. dahil benzer olsa da yönlerinde büyük ölçüde farklılık gösterir.
Yaw vs Pitch
Sapma ve eğim arasındaki fark, sapma, bir aracın dikey eksen etrafındaki hareketi iken, eğim, bir aracın yan eksen etrafındaki hareketidir. İki hareket aynı araç için hesaplanabilir ve birbirine diktir.
Yaw, dikey eksen etrafında üç boyutlu olarak çalışan araçların burulması, dönmesi anlamına gelir. Bu araçlar gemileri, uçakları ve uyduları vb. içerir. Yukarı ve aşağı eksen, sapma hareketini kontrol eden dikey eksendir.
Pitch, yan yana veya yanal bir eksen etrafında üç boyutlu olarak çalışan araçların bükülmesi, dönmesi anlamına gelir. Sapma gibi, bu araçlar gemileri, uçakları, uyduları vb. içerir. Sol ve sağ eksen, yunuslama hareketini kontrol eden yanal eksendir.
Yaw ve Pitch Arasındaki Karşılaştırma Tablosu
| Karşılaştırma Parametreleri | yalpa | Saha |
| eksen | Dikey eksen. | Yan Eksen. |
| Yön | Yönü sol ve sağdır. | Yönü yukarı ve aşağıdır. |
| Kontrol | Dümen tarafından kontrol edilir. | Asansör tarafından kontrol edilir. |
| Açı | Sapma açısı Psi ile gösterilir. | Adım açısı Theta ile gösterilir. |
| anımsatıcı | Hatırlatıcısı 'Kapı' kelimesidir. | Hatırlatıcısı 'Pitcher' kelimesidir. |
Yaw nedir?
Yaw, dikey bir eksen etrafında üç boyutlu olarak çalışan araçların bükülmesi, dönmesi anlamına gelir. Bu araçlar gemileri, uçakları ve uyduları vb. içerir. Yukarı ve aşağı eksen, sapma hareketini kontrol eden dikey eksendir. Aracın yalpalama hızı, araç dikey eksen etrafında dönerken dönmenin açısal hızıdır.
Uçaklarda yalpa hareketi, üç boyutlu olarak çalışan araçların yalpa kontrol yüzeyi olan dümen tarafından kontrol edilir. Bir uçakta dikey dengeleyici olarak bilinen dikey bir kuyruk yüzgecinde, dümen, kuyruğu sola veya sağa iten yanlardan yeniden konumlanır. Uçağın pilotu, uçağı belirli bir yöne döndürmek için kanatçıklarla birlikte dümeni kontrol eder. Bilimsel olarak, bu sapma hareketi, dikey eksen etrafındaki torkun bileşenidir.
Bir araçtaki sapma oranı, dikey eksene ivmeölçerler takılarak ölçülebilir. Bu tür ölçüm cihazları topluca sapma oranı sensörleri olarak bilinir. Ayrıca yalpalama hızı jiroskoplar yardımıyla ölçülür.
Anlayış olarak, sapma hareketi genellikle kafa karıştırıcıdır, yönünü hatırlamanın anımsatıcısı 'Kapı' kelimesidir. Yaw hareketi, bir kapıyı açma veya kapatma yönüne benzer.
Pitch nedir?
Pitch, yan yana veya yanal bir eksen etrafında üç boyutlu olarak çalışan araçların bükülmesi, dönmesi anlamına gelir. Sapma gibi, bu araçlar gemileri, uçakları, uyduları vb. içerir. Sol ve sağ eksen, yunuslama hareketini kontrol eden yanal eksendir. Aracın eğim hızı, araç yan eksen etrafında dönerken dönmenin açısal hızıdır.
Uçaklarda yunuslama hareketi, üç boyutlu olarak çalışan araçların yunuslama kontrol yüzeyi olan asansör tarafından kontrol edilir. Yatay kuyruk yüzeyinde, asansör, kuyruğu yukarı ve aşağı yönlerde iten üst ve alt kısım boyunca yeniden konumlanır. Uçağın pilotu, uçağı yukarı ve aşağı yönlerde döndürmek için asansörü kontrol eder. Bilimsel olarak, bu adım hareketi, yanal eksen etrafındaki torkun bileşenidir.
Pitch hareketi ve açısı, araca bir Tutum Göstergesi takılarak hesaplanır. Pitch hareketi yan eksen ile ilgili olduğu için, uçuşun irtifasını doğrudan belirler ve aracın sabit kalmasına büyük ölçüde katkıda bulunur. Yönünü hatırlamanın anımsatıcısı 'Sürahi' kelimesidir. Adım hareketi, bir sürahiden akan bir sıvının yönüne benzer.
Yaw ve Pitch Arasındaki Temel Farklar
Çözüm
Uçakların çalışması, yalnızca iki eksen etrafında hareket eden normal araçlardan çok daha karmaşıktır. Uçağın hareketinde üçüncü eksenin varlığı da havada bir dengesizliğe neden olur. Bu dengesizliği kontrol etmek ve istikrarı sağlamak için üç boyuttaki her hareket yalpalama, eğim ve yuvarlanma olarak tanımlanır.
Teorik olarak, bu fenomen, bir uçağa çizilen ve eksenleri gösteren üç çizgi olarak hayal edilir. Eksen adı verilen bu üç çizgi, uçağın ağırlık merkezinde kesişen üç hareket boyutudur. Bu, uçağın hareketini dengeler. Pilot, uçağı ağırlık merkezi etrafında döndürür.
Üç eksenden bahsettiğimizde açı, hız, tork vb. bileşenleri benzerdir. Ancak aralarındaki tek önemli fark hareketlerinin yönüdür. Yaw, dümen tarafından kontrol edilir, yunuslama asansör tarafından kontrol edilir ve yuvarlanma kanatçıklar tarafından kontrol edilir.
Düz ve yatay uçuşta ustalaşmak için, takip eden pilotların üç hareketin teorik ve pratik uygulamasına sahip olmaları gerekir. Hava kuvvetleri dahil daha gelişmiş manevralarda, üç ekseni dengelemek, arkasındaki bilimin uzmanlığını gerektirir. Bu nedenle, yalpalama, eğim ve yuvarlanma pilotların kavramsal temelini oluşturur.
