Nicel teknikler genellikle ölçümlerden oluşur, çünkü ölçümler olmadan dış dünya anlaşılamaz. Öte yandan ölçümler, bir miktar sağlayabilen araçlar gerektirir. Ancak, bu tür araçlardan herhangi biriyle ilgili sorun, garantilerinin olmamasıdır. Yani, hata olarak da adlandırılan belirsizlik ile karakterize edilirler.
Ölçüm belirsizliği seviyesini değerlendirmek için iki temel faktör göz önünde bulundurulur. Hassasiyet bunlardan biridir. Belirli bir ölçümün standart veya kabul edilen değerden ne kadar yakın veya uzak olduğunu açıkladığı ölçüde, veri ölçümünü değerlendirmedeki diğer faktör olan doğruluktan farklıdır.
Bunun aksine Kesinlik, kabul edilen veya beklenen değere ne kadar yakın olduklarından bağımsız olarak iki veya ölçüm arasındaki yakınlığı tanımlar. Bu nedenle, hassas ölçümler doğru olabilir veya olmayabilir, yani kabul edilen değere yakın olabilir.
Hassasiyeti Anlamak
Matematik, bilim ve mühendislikte Precision, ölçümün mutlak doğruluğunu bulmak için kullanılır. Buna göre, ölçümün tutarlılığını ve güvenilirliğini gözlemlemek için bir deneyde iki veya daha fazla faktör veya ölçüm kullanılır. Yani Precision, belirli bir işlemin veya cihazın aynı ölçüm değerini kaç kez tekrarladığını kontrol eder.
Yukarıdaki tartışmadan da anlaşılacağı gibi, bir ölçümün doğruluğunu gözlemleyen doğruluktan farklı olarak Precision, bir ölçümün tekrarlanabilirliğini değerlendirir. İki veya daha fazla ölçümün değeri ne kadar yakın olursa, ölçümün Hassasiyeti o kadar fazla olacaktır.
Hassasiyet Örnekleri
Kesinlik kavramını açıklamak için, 'pi' değeri, yani 3.142857143 örneği alınabilir. Bu durumda:
Precision'ı açıklamak için başka bir örnek de basketbol oyunu olabilir. Burada, bir oyuncu topu sepetin aynı tarafına atar ancak her seferinde kaçırırsa, atışının yüksek Hassasiyet seviyesine sahip olduğu söylenir. Bu durumda oyuncunun hedefi potadan uzak olabilir. Ancak top her seferinde aynı yöne düştüğü için oyuncunun atışının kesin olduğu söylenir.
Hassasiyet kavramı, bir dart oyunu örneğiyle daha da netleşebilir.
Hassasiyetin Avantajları
Kesin olmayan ancak doğru bir ölçüm aleti kullanmaktansa kesin bir ölçüm aleti kullanmak daha faydalıdır. Bunun nedeni:
- Hassasiyet, hatanın ayarlanmasını daha kolay hale getirir.
- Precision ile bir enstrümanın kalitesinin belirlenmesi, doğruluktan daha iyidir.
Hassasiyetin Dezavantajları
Doğal sınırlamalardan bazıları şunlardır:
- Tekrar eden ölçümler Kesinliği iyileştiremez.
- Kesinlik tek bir deneyle belirlenemez. Bir cihazın Kesinliğini değerlendirmek için birden fazla faktör ve araştırma gereklidir.
