Bugün içinde yaşadığımız hızlı ve gerçeklere dayalı dünyada, etik ve ahlak gibi şeyler geride kaldı. Günlük hayatın koşuşturması nedeniyle insanlığın var olması için zemin oluşturan bu kavramları unuttuk.
Genellikle birbirinin yerine kullanılan bu kavramların ikisi de 'doğru' ve 'yanlış' davranışla ilgilidir. Ancak her ikisinin de tamamen aynı anlama geldiğini söylemek yanlış olur.
Etik ve Ahlak
Etik, çoğunlukla harici bir kaynak tarafından sağlanan kural ve düzenlemelere atıfta bulunur. Örneğin, işyerinde veya bir mahkemede davranış kuralları ve hatta sayısız dinde yerleşik ilkeler.
Ahlak ise, bir bireyin kendi başına doğru veya yanlış olduğunu düşündüğü ilkelerle ilgilidir.
Etik, zorunlu olarak bir kurum vb. gibi dış bir kaynaktan gelir. Ahlak da toplum ve/veya kültürden etkilenir, ancak nihayetinde kişinin kendi kişisel inançlarıdır.
Farkı daha iyi açıklamak için bir savunma avukatı örneğini alıyoruz. Kanun ve ahlâk, bir suçlunun işlediği suçlardan dolayı cezalandırılması gerektiğini belirtse de, profesyonel bir avukat olarak, suçlu olduğu gerçeğini bilse bile, bir müdafiin onu savunması gerekir.
Etik ve Ahlak Arasındaki Karşılaştırma Tablosu (Tablo Halinde)
| Karşılaştırma Parametresi | etik | ahlak |
|---|---|---|
| Anlam | Belirli bir sınıf veya insan grubuna göre tanınan kurallar veya davranış kurallarıdır. | Doğru ya da yanlış davranış kavramına ilişkin bireysel ilkeler ya da alışkanlıklardır. Kişisel düzeydedir. |
| Menşe kaynağı | Dış kaynaklardan gelirler. | İç kaynaklardan gelirler. |
| Yapma Nedeni | Etiğin takip edilmesinin ana nedeni, toplumun bir şeylerin yapılmasının doğru olduğuna inanmasıdır. | Ahlak esas olarak takip edilir çünkü bireyin kendisi bunun doğru şey olduğunu düşünür. |
| kaynak kelime | Yunanca "karakter" anlamına gelen "Ethos" kelimesinden gelirler. | Latince'de 'gelenek' anlamına gelen 'Mos' kelimesinden gelirler. |
| kabul edilebilirlik | Etik, doğası gereği yasal veya profesyonel olan ve belirli bir zaman ve yerde dikkate alınan ilkeler veya yönergeler tarafından yönetilir. | Ahlak, kültürel veya profesyonel sınırları veya normları aşar. |
| Esneklik | Etik, genellikle belirli bir bağlama göre sabit kalan ancak başka bir bağlama göre farklılık gösterebilen bir dış kaynağa bağlıdır. | Ahlak büyük ölçüde sabit kalır. Ancak, bir bireyin inançlarındaki bir değişiklikle değişebilirler. |
Etik nedir?
Etik, kelimenin tam anlamıyla "karakter" anlamına gelen Yunanca "Ethos" kelimesinden gelir.
Etik, bir kurum, grup veya kültür tarafından belirlenen dış standartlardır. Söz konusu kurum, grup veya kültüre mensup kişilerin takip edilmesi gerekmektedir. Örneğin, avukatlar, doktorlar, polis personeli vb., uymaları gereken bir dizi harici davranış kuralına sahiptir.
Etiğin tutarlılığına ilişkin olarak, belirli bir bağlam açısından genellikle oldukça tutarlıdırlar. Bununla birlikte, bağlamdaki değişikliklere göre değişebilirler.
Etik, genellikle toplumun yapılacak doğru şey olduğuna dair inancı nedeniyle izlenir. Başka bir deyişle, onları yöneten organla ilgili kişiler tarafından sıkı bir şekilde takip edilmeleri gerekir.
Ayrıca, bir sosyal sistem fikrinden veya kabul edilebilir davranışla ilgili bir çerçeveden de anlaşılabilirler. Etik, toplumun bir kişinin uymasını istediği dış özelliklerdir. Kişi, bireysel veya ahlaki olarak yerleşik tüm etik sınıflarından yana olabilir veya olmayabilir.
Ahlak nedir?
Ahlak, teknik olarak, 'gelenek' anlamına gelen Latince 'Mos' teriminden gelir.
Ahlak, bireyin doğru ve yanlış davranışa ilişkin inançları ve fikirleridir. Kendi iradeleri ve anlayışları olan bireyler tarafından takip edilirler. Ahlak da kültür, toplum gibi dış etkenlerden etkilense de sonlara doğru bireyin kendisi tarafından belirlenir ve takip edilir.
Etikten farklı olarak, ahlak harici bir organ tarafından belirlenmez ve belirli bir grubun insanları onları takip etmek zorunda değildir. Ancak bunlar, bir bireyin yorumlamayı ve sonra izlemeyi üstlendiği, toplumsal olarak kabul edilebilir ahlak standartlarıdır.
Tutarlılıkları açısından sık sık değişmezler, ancak bireyin inanç ve ideallerindeki değişiklikle değişime uğrayabilirler.
Basit bir deyişle, ahlak, bir bireyin kendisi tarafından tamamen yaratılan, takip edilen ve desteklenen kişisel ilkelerdir.
Ayrıca rasyonel bir kişinin belirli bir durumda gerçekleştireceği eylem türleri olarak da anlaşılabilirler. Ahlak ve etik arasında kesinlikle bir çatışmanın olmasının nedeni tam da budur.
Etik ve Ahlak Arasındaki Temel Farklılıklar
Etik ve ahlak, belirli bir yerde veya normal olarak her yerde, bir varlığın hem doğru hem de yanlış davranışının nitelikleridir. Öyle olsa bile, her iki terim arasında bazı önemli farklılıklar vardır.
Çözüm
Etik ve ahlak aynı madalyonun iki yüzüdür. Etik, dış etkenler nedeniyle takip edilmesi gereken ahlaki felsefeler anlamına gelir. Ahlak, kişinin kendi iradesine ve anlayışına göre takip ettiği ahlak felsefeleri anlamına gelir.
Her ikisi de zaman zaman birbiriyle çelişebilir. Ancak, barış ve uyumu korumak için bu iki kavramın da izlenmesi gerektiğini anlamak önemlidir.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1154783/
- https://ascelibrary.org/doi/abs/10.1061/(ASCE)1052-3928(1991)117:2(88)
