Tozlaşma, aynı bitki veya çiçekten aynı bitki veya farklı bitkiye polenlerin başka bir bitkiden stigmaya geçmesi işlemidir. Tozlaşma kendine ve çapraz tozlaşma olmak üzere iki şekilde gerçekleşir. Bu bitkilerde üreme sürecidir. Bu, polen tanelerinin bir tozlaşma maddesi aracılığıyla aktarılmasıyla yapılır veya yapılmaz.
Kendi Kendine Tozlaşma ve Çapraz Tozlaşma
Kendi Kendine Tozlaşma ve Çapraz Tozlaşma arasındaki fark Kendi kendine tozlaşma, iki aynı bitki veya aynı bireyler arasında tozlaşma için herhangi bir dış ajan olmadan gerçekleşir, ancak Çapraz tozlaşma, bir tozlaşma ajanı kullanılarak iki farklı bitki arasında gerçekleşir. Tozlaşma ajanı kuşlar, böcekler veya rüzgar olabilir. Kendi kendine tozlaşmaya kıyasla, çoğu çiçekli türde çapraz tozlaşma meydana gelir.
Kendi kendine tozlaşma, bitkilerde cinsel üreme şeklidir. Polen taneleri, aynı bitkinin anterinden stigmasına doğru hareket eder. Döllenme süreci de polen tanelerinin transferi nedeniyle gerçekleşir. Kendi kendine tozlaşmada gen tekdüzeliği görülür. Bitkilerde veya bireylerde herhangi bir varyasyon veya farklılık yoktur.
Çapraz tozlaşma, polen tanelerinin hareketinin başka bir bitkinin lekesinden lekesine kadar olduğu süreçtir. Bu işlem daha çok bitkilerde gerçekleşir. Çiçekli bitkilerin neredeyse dörtte üçü çapraz tozlaşma yapar. Bu tozlaşma, polen tanelerini bir bitkiden başka bir bitkiye taşımak için bir ajana ihtiyaç duyar.
Kendi Kendine Tozlaşma ve Çapraz Tozlaşma Karşılaştırma Tablosu
| Karşılaştırma Parametreleri | Kendi Kendine Tozlaşma | Çapraz Tozlaşma |
| İşlem | aynı çiçek | farklı çiçek |
| Oran | Dörtte bir | dörtte üç |
| Tozlaşma Ajanı | Gerekli değil | Gerekli |
| Artan faktör | gen tekdüzeliği | Genetik çeşitlilik |
| gen anketi | azalır | Bakımlı |
| polen miktarı | Sınırlı | Büyük |
Kendi Kendine Tozlaşma Nedir?
Kendi kendine tozlaşma, tozlaşma türlerinden biridir. Çiçekli bitkilerde cinsel üreme şekli olarak kabul edilir. Polenler bir bitkiden aynı bitkinin damgasına hareket eder. Kendi kendine tozlaşma iki alt kategoriye ayrılır. Bu kategoriler otogami ve geitonogamidir. Otogami, polenlerin aynı çiçeğin stigmasından hareket ettiği süreçtir.
Geitonogamy, polen tanelerinin aynı çiçeğin anterinden hareket ettiği süreçtir. Tüm süreç aynı bireyde gerçekleştiğinden, bu tozlaşmada tozlaştırıcı madde gerekli değildir. İşlem baklagillerde görülebilir. Fıstık baklagillere bir örnektir. Kendi kendine tozlaşmada genetik varyasyonlar görülmez.
Genlerin tekdüzeliği, kendi kendine tozlaşmanın bir özelliğidir. Üretim için daha fazla enerjiye ihtiyaç duymazlar. Her yerde büyüyebilirler. Polen taneciklerinin taşıyıcısı olarak böceklere ihtiyaç duymazlar. Artic gibi her yerde büyüyebilirler. Bu süreç sadece bitkilerin yaklaşık dörtte birinde görülür. Bu süreç, soy çeşitliliğini sınırlar.
Bu tozlaşma hiçbir şeye bağlı değildir, çünkü işlemlerini kendi başına yapmak daha kolaydır. Polen taneleri, polen tanelerinin israfı olmadığı için aynı bitki içinde taşınır. Türlerde değişiklikler mümkün değildir.
Çapraz Tozlaşma Nedir?
Bu süreç aynı zamanda çiçekli bitkilerde bir tür eşeyli üremedir. Bu süreç, çeşitli türlerde yaygın olarak gözlenir. Bu işlem, kuşlar veya böcekler gibi tozlaşma ajanlarını gerektirir. Polen tanelerini bir bitkiden başka bir bitkiye taşımak için ajanlara ihtiyaç vardır. Bu iki farklı insan arasında olur.
Süreç bu ajanlara bağlıdır; aksi takdirde işlem mümkün değildir. Bu tür tozlaşmada homojenlik yoktur. Tüm süreç iki farklı birey arasında gerçekleştiği için türlerdeki değişiklikler gözlenir. Polen taneleri, bir bitkinin erciklerinden başka bir gezegenin lekesine doğru hareket eder.
Bu süreç allogami olarak da bilinir. Bitkilerin kendi kendine tozlaşma şansı yoktur. Bu süreçte yeni genotipler üretilir. Çapraz tozlaşma genetik çeşitlilik getirir. Bu aynı zamanda akrabalı yetiştirme depresyonunu da önler. Akrabalı yetiştirme depresyonu, belirli türlerin popülasyonundaki azalmadır. Genin kutbu, çapraz tozlaşma süreci ile korunur.
Bitkilerin aynı çiçeğe sahip olmaması ve her defasında farklı bitkilerden polen aldıklarında nesli tükenmekten kurtardığı için işlemin avantajı vardır. Genleri farklı olduğu için türler kurtulur. Bu tozlaşma çiçekli türlerin dörtte üçünde yapılır.
Kendi Kendine Tozlaşma ve Çapraz Tozlaşma Arasındaki Temel Farklılıklar
Çözüm
Fıstık baklagillere bir örnektir. Kendi kendine tozlaşmada genetik tekdüzelik artar. Polenler bir bitkiden aynı bitkinin damgasına hareket eder. Polen taneciklerinin taşıyıcısı olarak böceklere ihtiyaç duymazlar. Kendi kendine tozlaşma sırasında sınırlı polen üretilir. Türlerde değişiklikler mümkün değildir.
Tüm süreç aynı bireyde gerçekleştiğinden, bu tozlaşmada tozlaştırıcı madde gerekli değildir. Bu süreç sadece bitkilerin yaklaşık dörtte birinde görülür. Bu kategoriler otogami ve geitonogamidir. Her yerde büyüyebilirler. Bu tozlaşma hiçbir şeye bağlı değildir, çünkü işlemlerini kendi başına yapmak daha kolaydır.
Çapraz tozlaşma genetik çeşitlilik getirir. Çapraz tozlaşmada genetik çeşitlilik artar.
Bu aynı zamanda akrabalı yetiştirme depresyonunu da önler. Akrabalı yetiştirme depresyonu, belirli türlerin popülasyonundaki azalmadır. Çapraz tozlaşmada büyük miktarda polen üretilir. Polen taneleri, bir bitkinin erciklerinden başka bir gezegenin lekesine doğru hareket eder.
Akrabalı yetiştirme depresyonu, belirli türlerin popülasyonundaki azalmadır. Polen tanelerini bir bitkiden başka bir bitkiye taşımak için ajanlara ihtiyaç vardır. Bitkilerin kendi kendine tozlaşma şansı yoktur. Bu süreçte yeni genotipler üretilir.
