Aktif bağışıklık, vücudun patojenlere karşı doğrudan tepkisidir. Bu patojenler bulaşıcı mikroorganizmalardır. Ayrıca enfeksiyon veya aşı sonrası gelişen yabancı maddelerdir.
Yanıtın gerçekleşmesi daha uzun sürebilir. Bazen, uzun bir ömür olabilir. Bu sebepledir; Aktif bağışıklık, doğal veya kazanılmış olarak adlandırılır. Aktif bağışıklık, belirli bir enfektif faktöre karşı antikorlar üretmek için bağışıklık sistemini harekete geçirir.
Pasif bağışıklık, hazır antikorların aktif hümoral bağışıklığının aktarılmasıdır. Bir kişiye bağışıklık sistemi yoluyla üretmek yerine bir hastalığa karşı antikor verildiğinde sağlanır. Pasif bağışıklık doğal olarak oluşur. Örneğin, fetüs plasenta yoluyla anneden antikor alır.
Aktif ve Pasif Bağışıklık
Aktif ve pasif bağışıklık arasındaki fark, aktif bağışıklığın konağın bağışıklık sistemi tarafından aktif olarak üretilmesidir. Pasif bağışıklık ise konakçının bağışıklık sistemi tarafından pasif olarak üretilir.
Aktif ve Pasif Bağışıklık Karşılaştırma Tablosu (Tablo Halinde)
| Karşılaştırma Parametresi | Aktif Bağışıklık | Pasif bağışıklık |
|---|---|---|
| dayanıklılık | Uzun ömürlü koruma sağlarlar. | Kısa süreli koruma sağlarlar |
| yeniden etkinleştirme | Bir enfeksiyon veya yeniden aşılama olayı ile restore edilirler. | Yenilenmiş koruma için, periyodik olarak yeniden uygulanmaları gerekir. |
| güçlendirici etkisi | Antijen ile gelen dozlar güçlendirici etki ile sonuçlanır | İmmün eliminasyon nedeniyle sonraki dozlar daha az etkilidir |
| uygunluk | Bağışıklığı yetersiz veya bağışıklığı baskılanmış kişileri korumak için uygun değildir | Şiddetli kombine immün yetmezlik durumlarında, immün yetmezlik veya immün sistemi baskılanmış pasif bağışıklık uygundur |
| Kullanmak | Aktif bağışıklık, hastalıkların profilaksisinde faydalıdır | Pasif bağışıklık, maruziyet sonrası tedavi olarak etkilidir |
| Koruma etkinliği | Aktif bağışıklık etkili koruma sağlar | Daha az etkili koruma sağlar ve tam olmayabilir |
| Tepki Süresi | Koruyucu tepki süresinin oluşması biraz zaman alır. Bunun nedeni gecikme süresinin varlığıdır. | Gecikme süresi olmadığı için koruma anlıktır. |
Aktif Bağışıklık Nedir?
Aktif bağışıklık, bir bağışıklık sisteminin belirli bir ajana karşı antikor üretmesidir. Aktif bağışıklık kazanmanın iki yolu vardır. Bir aşı alarak veya bulaşıcı bir hastalığa yakalanarak elde edilebilir.
Aktif bağışıklık kalıcıdır. Aktif bağışıklığı olan herhangi bir birey, yaşamı boyunca hastalıklardan korunur. Ancak enfeksiyonun ortaya çıkması veya yeniden aşılama ile yeniden etkinleştirilebilir. Bu bağışıklığın hazırlanması ve uygulanması çok maliyetli değildir.
En büyük dezavantajı, aktif bağışıklığın bireysel bağışıklık tepkisine bağlı olmasıdır. Bu nedenle bağışıklığı yetersiz veya bağışıklığı baskılanmış kişileri korumak etkili değildir.
Pasif Bağışıklık Nedir?
Pasif bağışıklık, bir kişi tarafından üretilen ve farklı bir kişinin başka bir antikoruna geçirilen bağışıklığı ifade eder. Bu bağışıklık sonsuza kadar kalmaz. Birkaç hafta veya ay sonra kaybolur.
Pasif bağışıklık kısa ömürlüdür çünkü alıcının ana bilgisayardan anında korumaya ihtiyacı vardır. Ayrıca alıcı tek başına yeterince hızlı antikor oluşturamaz.
Pasif bağışıklığa bir örnek, anneden plasenta yoluyla pasif bağışıklık alan yeni doğmuş bir bebektir. Pasif bağışıklık, hastalık akışını yavaşlatmaya veya önlemeye yardımcı olur. Bağışıklık sistemi eksiklikleri olan kişiler için de uygundur. Ancak bunların üretimi maliyetlidir.
Aktif ve Pasif Bağışıklık Arasındaki Temel Farklar
Çözüm
Hem aktif hem de pasif, adaptif bağışıklık türleridir. Ayrıca antikorlarla da ilgilenirler ve doğal veya yapay olarak elde edilebilirler.
Aktif bağışıklık, bireyin vücudu tarafından antikorlar tarafından oluşturulur. Pasif bağışıklığa ise dışarıdan üretilen antikorlar aracılık eder. Pasif, hızlı bir bağışıklık tepkisi oluşturmak için kullanılabilir. Antikorlar, belirli bulaşıcı hastalıkları tedavi etmek için kullanılan birincil araçlar arasındaydı. Şu anda, antikorlar bulaşıcı hastalıklarla mücadelede hayati bir rol oynamaktadır.
Her bir bağışıklık türünde kullanılan antikorların kökeni, aktif ve pasif bağışıklık arasındaki temel farktır.
- https://academic.oup.com/occmed/article-abstract/57/8/552/1474357
- https://iai.asm.org/content/66/5/2143.short
- https://www.cabdirect.org/cabdirect/abstract/19421402498
