Metallerin ve metal bileşenlerinin imalatı veya imalatı için kullanılan birden fazla mekanizma vardır. İki yaygın yöntem, yüzyıllardır uygulamada olan Döküm ve Dövme'dir.
Bu iki yöntemin bazen birbirinin alternatifi olarak kullanılabilmeleri nedeniyle eşanlamlı olarak kabul edilme olasılığı vardır, ancak bu ikisi arasında yay farklılıkları vardır.
Döküm vs Dövme
Döküm ve Dövme arasındaki fark, Döküm, metalin eriyene kadar (yani eriyene kadar) ısıtıldığı ve daha sonra gerekli şekli sağlamak için bir kaba konulduğu işlemdir, Dövme sırasında ise metalin termal veya mekanik enerji kullanılarak ısıtılması ve Daha sonra istenilen şekli vermek için dövülür.
Ancak, yukarıdaki tek fark değildir. Belirli parametrelerdeki her iki terim arasında yapılacak bir karşılaştırma, incelikli yönlere ışık tutabilir:
Döküm ve Dövme Karşılaştırma Tablosu (Tablo Halinde)
| Karşılaştırma Parametresi | Döküm | dövme |
|---|---|---|
| Anlam | Metal eriyene kadar ısıtılır ve daha sonra belirli bir şekil vermesi için bir kalıba dökülür. | Metal ısıtmaya tabi tutulur ve daha sonra belirli bir şekil vermek için dövülür. |
| Masraflar/maliyet açısından | Döküm daha ucuzdur ancak kullanılan yöntemlere bağlıdır | Dökümden daha pahalı |
| Eski yöntem hangisi? | Döküm, belki de binlerce yıl öncesine dayanan çok eski bir süreçtir. | Döküm ile karşılaştırıldığında nispeten yeni ve 12. yüzyıldan beri kullanılan bir yöntemdir. |
| Metaller hangi yöntemle güçlenir? | Metaller Dövme ile karşılaştırıldığında çok güçlü değildir | Metaller daha güçlü hale gelir |
| Karmaşık metaller için uygunluk | Evet | Numara |
| Büyük boyutlu malzemeler için uygunluk | Evet | Numara |
| Malzemelerin bir makine tarafından daha fazla işlenmesi için bir gereklilik olabilir mi? | Numara | Evet, bu, istenen şekle gelmeyebilecek karmaşık malzemeler ve dolayısıyla makine ile daha fazla işlem yapılması gerektiğinde olabilir. |
| Hangi malzemeler Döküm için ideal olarak uygundur? | Çelik, pirinç, demir, alüminyum ve kalay | Alaşımlı çelik, karbon çeliği, titanyum, bakır |
Döküm Nedir?
Döküm, metalin eriyene kadar ısıtıldığı işlemdir. Erimiş veya sıvı haldeyken, istenen şekli oluşturmak için bir kalıba veya kaba dökülür. Basit terimlerle döküm, bir kalıba dökülen bir şey anlamına gelir. Dökümde, sıvı metal formu (açık veya kapalı olabilir) bir kalıba dökülür (fışkırtılır) ve daha sonra katı bir duruma soğumaya bırakılır. Bu işlem, malzemelerin soğuma aşamasında şekil almasını sağlar.
Döküm, basınçlı Döküm (sıvı metal bir kalıba konur, yani bir kalıp yerine özel şekilli bir metal), kalıcı Döküm (erimiş metali bir metal kalıba koymak), kum Döküm (dökümde yavaş bir işlem) gibi birçok tipte olabilir. Dökümler, belirli bir tasarımın bir kum karışımına itilmesiyle yapılır).
Ayrıca, vakumlu proses kalıplama, hassas Döküm, alçı Döküm gibi başka yöntemler de olabilir. Bahsedilen tüm yöntemlerin belirli artıları ve eksileri vardır. Döküm, daha büyük veya başka bir deyişle daha yüksek boyut sınırı olmayan bileşenler veya uygulamalar için kullanılabilir.
Bu tür senaryolarda döküm tercih edilen bir yöntemdir. Dövme için uygun olmayan parçalar için de döküm kullanılacaktır.
Dövme Nedir?
Basit bir deyişle dövme, gerekli şekli sağlamak için ısıtarak ve daha sonra çekiçle veya döverek bir şey oluşturmak anlamına gelir. Dövme altında, malzemeyi şekle sokmak için yüksek miktarda sıkıştırılmış kuvvet uygulanır.
Yine, Dövme yapıldıktan sonra, özellikle karmaşık malzemeler söz konusu olduğunda, malzemeyi istenen şekle sokmak için belirli bir derecede işleme zorunlu olabilir. Dövme, malzemeye gerekli şekli vermek için otomatik veya elektrik enerjisinin kullanılmasını içerir.
Dövme, soğuk dövme (oda sıcaklığında yapılır), sıcak dövme (oda sıcaklığının üzerinde yapılır), sıcak dövme (yeniden kristalleşme sıcaklığında yapılır) gibi çeşitli yöntemlerle yapılabilir. Diğer yöntemler ayrıca açık kalıpta dövme, kapalı kalıpta dövme, preste dövme, rulo dövmeyi içerir.
Dövme, metal yapıda tutarlılık ve konfigürasyonun tekdüzeliği gibi birçok avantaj sunar. Dövme işlemi altında üretilen çelik, darbe açısından daha güçlü olarak kabul edilir.
Dövme, daha büyük boyutlu malzemeler söz konusu olduğunda, malzemeyi mümkün olmayan veya çok zor olabilecek bir şekle sokmak için çok fazla kuvvet uygulanması gerektiğinden, daha küçük boyutlu malzemeler için idealdir. Ürün tasarımının önemli olduğu durumlarda dövme uygun olabilir.
Döküm ve Dövme Arasındaki Temel Farklar
- Döküm, malzemeyi eriyene kadar ısıtmayı ve daha sonra belirli şekiller sağlamak için bir kaba dökmeyi içerir. Dövme, istenen şekli sağlamak için metali ısıtmak ve çekiçlemek için mekanik ve termal enerjinin kullanılmasını içerir.
- Döküm, sert ve önemli basınca dayanabilecek metaller oluşturmayabilir. Dövme, işlemin kendisi, metalin ilk başlangıçtan itibaren basınca dayanma kabiliyeti sağlayan presleme veya çekiçlemeyi içerdiğinden daha sert ve daha güçlü metaller oluşturabilir.
- Döküm, metalin şeklinin kolayca değiştirilmesini sağlar. Dövme altında, metal katı halde olduğu için bir metali şekillendirmek zor olabilir.
- Büyük malzeme için döküm yapılabilir. Dövme, daha büyük boyutlu malzemeler için uygun bir seçim olmayabilir, çünkü bu tür büyük boyutlu malzemelere zorlaşacak veya kuvvet uygulayacaktır.
- Döküm, Dövme'den daha ucuzdur.
- Döküm, karmaşık veya kalın malzemelerin üretilmesini sağlayabilir. Dövmede karmaşık yapıya sahip malzemeleri üretmek zordur.
Çözüm
Döküm ve Dövme, yüksek kaliteli ve teknik olarak gelişmiş metal ürünlerin oluşturulmasını sağlar. Bununla birlikte, üretim sürecinde dağıtım için hangi yöntemin tercih edilmesi gerektiği konusunda da gizlenen bir soru olacaktır. Her bir yöntemin birden fazla ancak farklı faydalar sunduğu ve belirli dezavantajlarla birlikte geldiği için seçim yapmak zorlaşabilir.
Döküm veya Dövme seçimi, maliyet, bileşenlerin türü, bileşenlerin boyutu ve karmaşıklığı, öngörülen son ürün, zaman faktörü vb. gibi birçok faktörün değerlendirilmesine bağlı olacaktır.
Bu nedenle, Döküm veya Dövme işlemini benimsemeye karar vermeden önce bu yönleri ve ayrıca bireysel ihtiyaçları değerlendirmek önemlidir. Her iki yöntem de pratik açıdan birbirinden farklı olduğundan, kullanımlarına karar vermeden önce ince farklılıklarının değerlendirilmesinin yapılması ihtiyatlı bir fikir olacaktır.
Üstün kaliteli bitmiş ürünlere sahip olmak için fiili uygulamada Döküm veya Dövme uygulamasının tüm avantajlarından yararlanmak için özellikle deneyimli metal/malzeme imalat acentelerinden uzman tavsiyesi önerilir.
- https://www.scientific.net/SSP.116-117.34
- https://journals.co.za/content/ergosa/22/1/EJC33288
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0921509397008101
