Nefronlar böbreğin temel yapısal ve fonksiyonel birimleridir. Bir insan böbreğinin nefron sayısı 8 lakh ile 1 crore arasında değişir. Nefronlar, Malpighian cisimciklerinin konumlarına ve Henle döngüsünün uzunluğuna göre Kortikal ve Juxtamedüller olarak ayırt edilebilirler.
Kortikal ve Juxtamedüller Nefronlar
Kortikal ve Juxtamedüller nefronlar arasındaki fark, kortikal nefronun Malpighian cisimciklerinin dış kortekste, Juxtamedüller nefronun Malpighian cisimciklerinin ise piramitlerin tabanının altında yer almasıdır.
Ayrıca kortikal nefronlarda Henle halkası kısa, Juxtamedüller nefronlarda Henle halkası uzundur. İnsan böbreğinin yaklaşık %85'i kortikal nefronlardan ve yaklaşık %15'i Juxtamedüller nefronlardan oluşur.
Kortikal nefronların ana işlevi, insan vücudundaki ana düzenleyici ve boşaltım işlevlerini yerine getirmekken, Juxtamedüller nefronların ana işlevi idrarı konsantre etmek veya seyreltmektir.
Kortikal ve Juxtamedüller Nefronlar Arasındaki Karşılaştırma Tablosu
| Karşılaştırma Parametreleri | kortikal nefronlar | Juxtamedüller Nefronlar |
|---|---|---|
| Tanım | Kortikal nefronlar, kısa bir Henle halkası ile böbreğin mikroskobik yapısal ve fonksiyonel birimleridir. | Juxtamedüller nefronlar, uzun bir Henle halkası ile böbreğin mikroskobik yapısal ve fonksiyonel birimleridir. |
| Henle Döngüsü | Kısa bir Henle halkasına sahiptirler ve sadece dış renal medullaya nüfuz ederler. | Uzun bir Henle halkasına sahiptirler ve renal medullanın derinliklerine uzanırlar. |
| malpighi cisimcikleri | Malpighi cisimcikleri renal korteksin dış kısımlarında bulunur. | Malpighian cisimcikleri renal medullaya yakın bir yerde bulunur. |
| oluşum | Kortikal nefronlar, insan böbreğindeki tüm nefronların yaklaşık %85'idir. | Juxtamedüller nefronlar, insan böbreğindeki tüm nefronların yaklaşık %15'idir. |
| İşlev | Bu nefronlar, insan vücudundaki düzenleyici ve boşaltım işlevlerinin çoğunu ve büyük bir bölümünü yerine getirir. | Bu nefronlar, insan vücudundaki idrarı konsantre eder veya seyreltir. |
Kortikal Nefron nedir?
Kortikal nefronlar, yalnızca dış renal medullaya nüfuz eden kısa bir Henle halkasına sahip böbreğin mikroskobik yapısal ve fonksiyonel birimleridir. Malpighi cisimcikleri renal korteksin dış kısımlarında bulunur.
Kortikal nefronlar tüm omurgalılarda bulunur. İnsan vücudundaki düzenleyici ve boşaltım işlevlerinin büyük bir bölümünü yerine getirirler.
Dış renal korteksteki her kortikal nefronun başlangıcında glomerulus adı verilen küçük bir kılcal damar ağı bulunur. Glomerulus, renal arteriyel dolaşımın afferent arteriolünden gelen kanı süzer.
Süzme işlemi sırasında su, iyonlar, amino asitler, glikoz ve diğer küçük moleküller filtrelenir. Glomerulusun içinde kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri, büyük proteinler ve trombositler kalır.
Diğerleri idrar olarak renal kalikse akar. Henle halkasının etrafında yer alan Vasa recta adı verilen bir damar ağı, suyun, iyonların, amino asitlerin ve glikozun çoğunu yeniden emer.
Juxtamedüller Nefron nedir?
Jukstamedüller nefronlar, böbrek medullasının derinliklerine uzanan uzun bir Henle halkası ile böbreğin mikroskobik yapısal ve fonksiyonel birimleridir. Malpighian cisimcikleri renal medullaya yakın bir yerde bulunur.
Juxtamedüller nefronlar sadece kuşlarda ve memelilerde bulunur. İnsan böbreğindeki tüm nefronun %15'ini oluştururlar. Juxtamedüller nefronun her birinin en başında büyük bir glomerulus bulunur.
Bu nefronların filtrasyon hızı, glomerüllerinin boyutu ile doğru orantılıdır. Glomerulusun boyutu ne kadar büyükse, süzme hızı da o kadar fazladır. Büyük bir Vasa recta ağı, bu nefronlardaki uzun Henle döngüsünü çevreler.
Hiperosmolar gradyan oluşumu, konsantre idrar üretimine yol açar. Juxtamedüller nefronların ana işlevi vücuttaki idrarı konsantre etmek veya seyreltmektir.
İdrar konsantrasyonu, Vasa recta tarafından emilen su miktarına bağlıdır. Daha fazla su emilirse, idrar daha konsantre olacaktır. Daha az su emilirse, idrar daha fazla seyreltilir.
Arasındaki Temel Farklar Kortikal ve Juxtamedüller Nefronlar
Çözüm
Kortikal nefronlar, kısa bir Henle halkasına sahip böbreğin mikroskobik yapısal ve fonksiyonel birimleridir; Juxtamedüller nefronlar, uzun bir Henle halkasına sahip böbreğin mikroskobik yapısal ve fonksiyonel birimleridir.
İnsan böbreğinin yaklaşık %85'i kortikal nefronlardan ve yaklaşık %15'i Juxtamedüller nefronlardan oluşur. Kortikal nefronların ana işlevi, ana düzenleyici ve boşaltım işlevlerini yerine getirmektir; Juxtamedüller nefronların ana işlevi ise idrarı konsantre etmek veya seyreltmektir.
Kortikal nefronun Malpighi cisimcikleri renal korteksin dış kısımlarında bulunurken Juxtamedüller nefronun Malpighi cisimcikleri renal medullaya yakın bir yerde bulunur.
