Hem MIRNA hem de SIRNA, kodlamayan RNA'lar olarak adlandırılır. Gen düzenlenmesinde önemli bir rol oynarlar. Hatta benzersiz bir tıbbi ilaç sınıfı olarak kanseri ve enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılabilirler. Hem MIRNA hem de SIRNA, genleri susturmak için transkripsiyon sonrası aşamada haberci RNA'yı (mRNA) hedefleyen kısa, dubleks RNA molekülleridir.
Mirna vs Sirna
İki terim arasındaki fark. Mirna ve Sirna, SIRNA'nın hücrelerin aldığı ekzojen çift sarmallı bir RNA olmasına karşın, MIRNA tek sarmallıdır ve endojen kodlamayan RNA'dan türetilmiştir. Ayrıca, SIRNA daha düşük hayvanlarda ve bitkilerde bulunabilir, ancak memelilerde bulunmayabilir, oysa miRNA'lar tüm hayvanlarda ve bitkilerde kolayca bulunabilir.
MikroRNA, aynı zamanda MIRNA olarak da bilinir, 19-25 nükleotitten oluşan tek sarmallı, küçük bir RNA molekülüdür. MIRNA, RNA kaynaklı susturma kompleksi (RISC) proteinine bağlandığında miRISC adlı bir kompleks oluşturur. Ardından, kısmi tamamlayıcı baz eşleştirmesi kullanılarak miRISC kompleksindeki antisens RNA ipliklerine tamamlayıcı dizilere sahip mRNA'lar seçilir.
Küçük enterferans yapan RNA, aynı zamanda SIRNA olarak da bilinir, haberci RNA'yı (mRNA) parçalayarak gen ekspresyonunu susturan nispeten kısa, dubleks bir RNA'dır. SIRNA, yalnızca tek bir mRNA molekülünü hedefleyebildiğinden, kesin gen ekspresyonunun baskılanmasını gerçekleştirebilir. Ayrıca, SIRNA memelilerde doğal olarak bulunmadığından, hedefe yönelik bir tıbbi ajan olarak kullanılabilir.
Mirna ve Şırna Karşılaştırma Tablosu
| Karşılaştırma Parametreleri | MİRNA | SIRNA |
| oluşum | Hem hayvanlar hem de bitkiler MIRNA'ya sahiptir. | Memeli SIRNA'sı daha düşük hayvanlarda ve bitkilerde yoktur. |
| Yapı | MIRNA, 18-25 nükleotit uzunluğunda tek sarmallı bir moleküldür. | SIRNA, iki nükleotitli bir dubleks moleküldür. |
| Önce Dicer İşleme | MIRNA, dağınık uyumsuzluklara sahip 70-100 nükleotide sahip, dicer işlemeden önceki öncü MIRNA'sındadır. Pre-MIRNA'nın firkete ilmek yapısı mevcuttur. | SIRNA, dicer işlemeden önce çift sarmallı 30-100 nükleotidden oluşan çift sarmallı bir RNA molekülüdür. |
| tamamlayıcılık | MIRNA ve mRNA kısmen tamamlayıcıdır. | SIRNA veya Küçük enterferans yapan RNA, hedef mRNA için mükemmel bir eşleşmedir. |
| Gen Düzenleme Mekanizmaları | MIRNA, mRNA bozulmasına neden olarak translasyonu engeller. | Endonükleolitik bölünme, SIRNA aracılığıyla gen ekspresyonunu kontrol eder. |
| Düzenleme | MIRNA'nın üretildiği aynı genler ve diğerleri, MIRNA tarafından düzenlenir. | Yalnızca SIRNA'nın kopyalandığı genler SIRNA tarafından düzenlenir. |
| Klinik uygulamalar | MIRNA bir biyobelirteç, terapötik hedef, tanı aracı veya farmakolojik hedef olarak kullanılabilir. | Terapötik bir ajan olarak SIRNA kullanılır. |
Mirna nedir?
MIRNA doğal bir moleküldür, laboratuvarda veya kimyasal bileşikler kullanılarak yapay veya sentetik olarak oluşturulamaz. Varsayılan olarak doğada mevcuttur. 1993 yılında, ilk MIRNA veya MicroRNA, C. Elegans'ta tanımlandı. Küçük enterferans yapan RNA (MIRNA), transkripsiyon sonrası aşamada gen ekspresyonunu baskılayan bir tür RNA'dır.
RNA polimeraz, birincil MIRNA (pri-MIRNA) oluşturmak için MIRNA genlerinin transkripsiyonunu gerçekleştirir. Pri-MIRNA'nın 5' ucu kapalıdır, 3' ucu ise poliadenile olup çift sarmallı bir kök halka yapısı oluşturur. Bir mikroişlemci kompleksi, bu pri-MIRNA moleküllerini parçalayarak öncü MIRNA'yı (MIRNA öncesi) üretir.
Pre-MIRNA molekülleri, dubleks formlarında 70-100 nükleotit içerir. Hedefte yüksek oranda tamamlayıcılık olduğunda, MIRNA'daki endonükleolitik bölünme nadirdir. MIRNA'nın çevrilmemiş bölgeleri öncelikli olarak hedeflenir. Exportin 5, pre-MIRNA moleküllerini çekirdeğinden Dicer proteinleri tarafından MIRNA'ya işlendiği sitoplazmaya aktarır. Sonuç olarak, MIRNA, 18-25 nükleotitten oluşan bir RNA dupleksidir. Dicer proteinleri, belirli bir işlevi olan bir tür RNase III benzeri enzimdir.
sirna nedir?
Sirna, yapay veya sentetik olarak laboratuarda veya kimyasal bileşenlerle yapılabilen doğal ve sentetik bir maddedir. Vahşi doğada da bulunabilir. C. Elegans'ta, SIRNA başlangıçta, yabancı RNA tarafından etkin gen baskılanmasını içeren, RNA interferansı (RNAi) olarak bilinen bir mekanizmada tanındı.
Hücrenin içinde, çift sarmallı RNA (dsRNA) molekülleri, hücresel genlerin transkripsiyonu, patojen enfeksiyonu veya yapay giriş yoluyla üretilebilir. Dicer proteinleri bu dsRNA'yı SIRNA olarak bilinen küçük dsRNA'lara ayırır. Bu siRNA'ların 3' ucunda iki nükleotit çıkıntısı vardır ve 21-23 nükleotit uzunluğundadır. Sitoplazmik SIRNA, RISC proteinleri ile bağlantılıdır ve SIRNA molekülünün duyu ipliği, RISC endonükleaz argonaut 2 (AGO2) tarafından kırılır.
RNA girişi, daha küçük RNA molekülleri olan MIRNA veya SIRNA tarafından kolaylaştırılır. Aynı işlem, gen ekspresyonunu düzenlemek için her iki tür daha küçük RNA partikülü tarafından kullanılır. Bilim adamları, başarı oranı hala çok düşük olsa da, kansere neden olan belirli genleri susturmak için endojen MIRNA'yı taklit eden yapay SIRNA'yı kullanıyorlar. Hala RISC proteinine bağlı olan SIRNA'nın antisens RNA zinciri, uygun mRNA molekülünü tanır. AGO2 bileşeni, hedef mRNA molekülünün parçalanmasından sorumludur.
Mirna ve Sirna Arasındaki Temel Farklar
- Mikro ribonükleik asit (MIRNA) ve küçük enterferans yapan ribonükleik asit (siRNA), iki tip RNA molekülüdür.
- SIRNA, gen susturmada temel işlevlere sahiptir ve MIRNA, gen düzenlemesinde çok önemli bir rol oynar.
- MIRNA, tek sarmallı bir ribonükleik asit molekülü iken SIRNA, çift sarmallı bir ribonükleik asit molekülüdür.
- Hem MIRNA hem de SIRNA, RNA interferansı (RNAi) üzerinde işlev görür, ancak RNA kaynaklı bir susturma kompleksi ile birleştirildiğinde, çift sarmallı SIRNA, RNA'yı (RISC) parçalamak için daha iyidir.
- MIRNA birçok yerde hedefine zayıf bağlanırken, SIRNA hedefine sadece bir noktada mükemmel şekilde bağlanır.
Çözüm
dsRNA, Yapay olarak sentezlenmiş olarak da bilinir, shRNA adı verilen yapay gen susturma için kullanılır ve RNAi, gen terapisi araştırması için kullanılabilir. İfade vektörü, sentetik olarak oluşturulmuş dsRNA'yı bir hücreye iletmek için kullanılır ve genleri susturmak için aynı yöntem kullanılır. Protein çevirisi, üç farklı RNA türü içerir.
Site RNA intrüzyon, genin ekspresyonunu kontrol eden, sıraya bağlı bir mRNA yoksunluk mekanizmasıdır. tRNA, kodonu aktarır, mRNA, protein oluşumunu hedefleyen sinyalleri iletir ve rRNA, site RNA girişimini destekler. miRISC kompleksi, translasyonu inhibe edebilir, mRNA molekülünü bozabilir veya belirlenen mRNA'ya bağlandığında mRNA molekülünü parçalayabilir.
