Günümüz dünyasında sıradan bir insanın hayatının önemli bir kısmı, faiz almak veya ödemekle ilgilidir. Buna sadece işadamları değil, örneğin Bankalardan veya diğer Finans Kuruluşlarından kredi alan diğer insanlar da dahil oluyor. Dolayısıyla faiz, borç para almanın maliyetini ifade eder.
Herhangi bir türde faiz alan veya ödeyen herhangi bir kişinin çıkarına neyin en uygun olduğunu belirleyebilmek için, orada bulunan farklı çıkar türleri ve bunların birbirlerinden nasıl farklı oldukları hakkında bilgi sahibi olunması gerekir.
Basit ve Bileşik Faiz
Basit ve Bileşik Faiz arasındaki fark, Basit Faizin basitçe anapara tutarına göre hesaplanmasıdır. Başka bir deyişle, tüm zaman dilimi için anapara tutarına uygulanan faize basit faiz denir. Bileşik Faiz ise anapara tutarı ile dönemlere ait birikmiş faizin faizi üzerinden hesaplanmaktadır.
Basit ve Bileşik Faiz Karşılaştırma Tablosu (Tablo Halinde)
| Karşılaştırma Parametresi | Basit ilgi | Bileşik faiz |
|---|---|---|
| Tanım | Bir kredinin veya bir hesabın yalnızca anapara tutarına ödenen faizdir. | Bir kredi veya hesapta bir önceki dönemin birikmiş tüm faizlerini içeren anapara tutarı üzerinden hesaplanan faizdir. |
| Anaparada Değişiklik | Basit faiz durumunda anapara değişmez. | Anapara, tüm borçlanma dönemi boyunca sürekli bir değişime uğrar. |
| Faiz hesaplama temeli | Faiz kesinlikle ilk anapara üzerinden hesaplanır. | Faiz, ilk dönem için ilk anapara üzerinden ve daha sonra ilk anapara ve biriken faizin toplamı üzerinden hesaplanır. |
| Büyüme | Büyüme tek tip ve sabit kalır. | Büyüme önemli bir artış görüyor. |
| İadeler | Getiriler sabittir ve nispeten düşüktür. | Getiriler dinamiktir ve basit faizden nispeten daha yüksektir. |
| formül | Tutar=P*(1+RT), burada P= Anapara, R= Faiz Oranı ve T= Zaman Dönemi | Tutar=P*(1+R)^N, burada P= Anapara, R= Getiri Oranı, N= Dönem Sayısı |
Basit Faiz Nedir?
Basit faiz, Kredi, Vadeli Mevduat, Tasarruf Hesabı vb. durumlarda ilk anapara tutarının bir yüzdesi şeklinde uygulanan ve genellikle her biri bir yıl olmak üzere tüm dönem için alınan faizdir.
Basit faiz, belirli bir tutar üzerindeki faizi hesaplamanın en kolay ve en hızlı yöntemidir. Önceki birikmiş faiz üzerinden hesaplanan faizi içermez ve sadece başlangıç anaparasını baz alır.
Borç alan kişi sadece sabit bir faizi faiz olarak ödemek zorunda kalacağından, servet yaratamayacağı, yani tasarruf veya yatırımlar için yeterli kazanamayacağı için kredi çekerken daha iyi kullanılır.
Başka bir deyişle, borç alan için büyük ölçüde faydalıdır, ancak borç alanın daha az ödemesi gerektiğinden borç veren zarardadır ve bu nedenle borç veren daha az kazanır.
Anapara tutarının faiz oranı ve vade ile çarpılıp tamamı 100'e bölünerek hesaplanır.
Bileşik Faiz Nedir?
Bileşik faiz, önceki dönemlere ait birikmiş faizlerin faizi de dahil olmak üzere, ilk anapara üzerinden hesaplanan faizdir.
Doğrudan oluşturulan bileşik faiz oranı, bileşik dönemlerin sayısına bağlıdır. Diğer bir deyişle, bileşik faiz süresi ne kadar yüksek olursa, tahakkuk eden bileşik faiz de o kadar yüksek olur.
Anapara tutarına ek olarak daha önce tahakkuk eden faizi de dikkate aldığından, belirli bir tutara faiz hesaplamak için karmaşık bir yöntemdir.
Borç alan için borç alandan daha faydalı olması bakımından basit faizin tersi bir etkiye sahiptir. Bunun nedeni, daha önce birikmiş faizlere faiz eklenmesi nedeniyle borçlunun daha fazla faiz ödemek zorunda kalması ve dolayısıyla borç verenin daha fazla kazanmasıdır.
Anaparanın bir artı faiz oranı ile çarpılmasıyla hesaplanır, bu da dönem sayısının gücüne yükseltilmiştir. Son olarak, belirli bir döneme ilişkin faizi hesaplamak için anapara tutarı düşülür.
Basit ve Bileşik Faiz Arasındaki Temel Farklar
Basit Faiz ve Bileşik Faiz gibi kulağa teknik gelen terimler arasındaki farkı anlamanın zor olduğuna ve bunun sadece analistlere ve iş adamlarına uygun olduğuna inanılır, ancak öyle değildir. Bu farklılıkların yapılandırılması basittir ve herhangi bir kişi tarafından anlaşılması daha kolaydır.
Çözüm
İlgi, hayatımızın bir noktasında mutlaka karşılaşmamız gereken önemli bir parçasıdır ve bu nedenle karmaşıklıklarından kaçmak yerine, onu basit anlamıyla anlamak daha faydalı olacaktır.
Basit ve bileşik faizin işleyişini ve farklarını, nasıl ve kime fayda sağladığını anlamak, samimi bir çaba gösterilmesi koşuluyla, gerçekten çok karmaşık değildir.
Bu nedenle, her yatırım veya borçlanma faaliyetini çok dikkatli bir şekilde değerlendirin ve her şeyin en iyisini yapmak için izlenen faiz politikası açısından size sağlayacağı faydaları anlayın ve kavrayın.
- https://commons.allard.ubc.ca/cgi/viewcontent.cgi?article=1001&context=fac_pubs
- https://www.cairn.info/revue-politique-europeenne-2004-2-page-115.htm
- https://journals.aps.org/prb/abstract/10.1103/PhysRevB.70.195106
- https://dl.acm.org/doi/abs/10.1145/1029632.1029639
