Etrafında barış ve uyumu beslemek genel insan doğasıdır. Ancak hırs ve hırs bu sükûnete baskın çıkınca kişi aşırıya kaçabilir. Bu aşırılık, masum insanlar etkilendiğinde suç haline gelir. Bu karmaşık insan psikolojisine karşı koymak, kişisel çıkarlar için başkalarına zarar vermek için toplumlar yasalar yapıyor ve bunları uyguluyor.
Ur Nammu'nun yasa kodu, dünyanın bilinen en eski yasa kodudur. Diğer dikkat çekici olanlar ise Hammurabi'nin (MÖ 1792-1750) yasaları ve Eshnumma kasabasının (MÖ 1800) yasalarıdır.
Tort ve Suç
Haksız fiil ile suç arasındaki fark, haksız fiil bireye zarar verirken, suçun genel olarak toplumun vicdanına zarar vermesidir.
Tort, suç dünyasında yeni bir kelimedir. Her ne kadar suçla aynı kabul edilse de, kullanımı biraz farklıdır. Bir haksız fiil, bir kişinin önemli ölçüde zihinsel veya fiziksel acı çekmesine veya kaybına neden olan haksız bir eylemdir. Kasıtlı veya kasıtsız olabilir.
Suç, yasa ve toplum tarafından yoğun bir şekilde kınanmaya neden olan saldırgan ve yasadışı bir eylemdir. Her zaman kasıtlıdır ve mağdura büyük zarar, hatta can kaybına neden olur.
Haksız fiil ve Suç Karşılaştırma Tablosu (Tablo Halinde)
| Karşılaştırma Parametresi | haksız fiil | Suç |
|---|---|---|
| Tanım | Bir haksız fiil, bir bireyin mülkiyetini veya kimliğini ihlal eden bir yanlış davranıştır. | Suç, bireyin yaşamına zarar veren kötü niyetli bir eylemdir. |
| Suç Kategorisi | Bir haksız fiil, sivil suç kategorisine girer. Mülkiyet, sorumluluk veya diğer hakların ihlalini içerir. | Bir suç, cezai suç kategorisine girer. Cinayet, soygun, saldırı ve diğer kötü niyetli eylemleri içerir. |
| Niyetin Bağlanması | Bir haksız fiil kasıtlı veya kasıtsız olabilir. Bu bir kaza veya kasıtlı bir hareket olabilir. | Suç her zaman kasıtlıdır. Bir suçlu, içinde uzun süre tutamadığı zaman açığa çıkardığı gizli güdülere sahiptir. |
| Davacı | Bir haksız fiilde, zararı doğuran kişi, suçluya karşı dava açar. | Federal mahkemeler ve cemiyet temsilcileri, suç işlenmesi halinde faile karşı dava açarlar. |
| Adaletin Restorasyonu | Suçlu para cezasına çarptırılır ve bazen davacının kaybını telafi etmek için kısa süreli hapis cezasına çarptırılır. | Suçun yoğunluğuna ve toplumun beklentilerine göre faile müebbet hapis veya ölüm cezası verilir. |
Tort nedir?
Bir haksız fiil, bir kişiye önemli ölçüde zarar veren zararlı bir eylemdir. Bu zarar, zihinsel işkence, mali temerrüt, karalama veya mülkiyet ihlali şeklinde olabilir.
Bir haksız fiil, sivil bir suçtur. Hüküm giyen kişiye haksız fiil faili, davacıya ise zarar gören taraf denir. Haksız fiil suçu işleyenin mahkumiyetine ilişkin delilleri ispatlamak davacının sorumluluğundadır.
Davacı bir hukuk mahkemesinde dava açar. Mahkeme, haksız fiilin niteliğine göre, ihmalkar veya kasıtlı olarak, haksız fiil yapanı cezalandırır. Haksız fiil hukuku, davacıya tazminat ödenmesine ilişkindir. Genel olarak, kısa süreli bir hapis cezası da tadilata eşlik eder.
Ancak haksız fiil hukuku, adaleti sağlama anlamında her zaman haklı değildir.
ABD her yıl 15 milyon haksız fiil vakasına tanık oluyor. Haksız fiil reformunu destekleyenler, bunları önemsiz davalar olarak nitelendiriyor, çünkü bunların çoğu yalnızca para aramak için dosyalanıyor.
Suç nedir?
Suç, devletin ve toplumun öfkesini çeken kınanabilir bir eylemdir. Bireye kasıtlı olarak büyük ölçüde zarar verir.
Her zaman kasıtlıdır. Psikolojik olarak bozuk zihniyet ve kararsız zihniyet, çoğu durumda bir suç için itici faktörlerdir.
Bir ceza mahkemesinde ceza davası açılır. Mağdurlar mahkemeye delil sunacak kadar sağlam olmayabilir. Dolayısıyla sanığın mahkumiyetinin sorumluluğunu devlet üstlenmektedir. Sanık, suçu işlediği kanıtlanırsa, müebbet hapis veya ölüm cezası veya hapisle tazminat gibi ağır cezalardan sorumludur.
Suçlar arasında cinayetler, saldırılar ve diğerleri sayılabilir. Ancak çoğu kez masum insanlar delil yetersizliğinden mahkûm edilmekte veya suçlular serbest bırakılmaktadır. Diğer zamanlarda, soruşturma görevlileri sanıkların yararına yanlış uygulamalarda bulunurlar. Adaletin amacını bozdukları için bu tür yetkililer üzerinde sıkı bir teyakkuz olmalıdır.
Haksız fiil ve suç arasındaki temel farklar
Suç, duruşma ve yargılamalarda kullanılan genel bir kelime olmasına rağmen, resmi bir ortamda haksız fiil yerine kullanılamaz.
Haksız fiil ve suç, yoğunluk ve diğer birçok açıdan farklıdır. İkisi arasındaki temel farklar şunlardır:
Çözüm
Güvenli bir çevre ve huzur toplumun genel ihtiyacıdır. Öte yandan suç, bu güvenlik duygusu için sürekli bir tehdittir. Haksız fiil ve suç farklı suç kategorileri olsa da - bunlar gerçekten de suçtur! Bunlara sıkı önlemlerle karşı çıkılmalıdır.
Suç endeksi, dünyadaki suçun yaygınlık derecesini veren, ankete dayalı bir endekstir. Venezuela bu endeksin başında 84.49'luk bir yüzde ile geliyor. Güvenlik endeksi de var. Bu endekste, daha yüksek bir yüzde, bir ülkenin güvenliğini sakinlerin bakış açısından gösterir.
Hindistan, son birkaç yıldır müşterekler için güvensiz hale geldi. Cinayetler, saldırılar ve çete linç olaylarıyla uluslararası kuruluşlardan tepkiler alıyor.
Suç, bir kişinin kötü zihniyetini gösterir. Bu zihniyet, suçlu devletin sürekli katı eylem tehdidi altında olduğunda yok olur. Ülkeler, vatandaşlarının kendilerini güvende hissetmeleri ve kendilerini güvende hissettikleri topraklara diasporaya sürüklememeleri için daha fazla yasa getirmeye çalışmalıdır.
