Vergi sistemi dünyanın hemen her ülkesinde uygulanmaktadır. Bunun en yaygın nedeni, devletin harcamaları için gelir elde etmektir. Oranları ile farklı vergilendirme türleri vardır ve her birinin hükümeti finanse etme yolu vardır.
Bazı vergiler bireylere, bazıları ise mallara uygulanır. Vergiler federal düzeyde, yerel düzeyde ve eyalet düzeyinde alınabilir. Ülkemizin altyapısını anlamak için çeşitli vergi türleri arasındaki farkı anlamak önemlidir. Mallara uygulanan vergi türlerinden ikisi KDV ve ÖTV'dir.
KDV ve ÖTV
KDV ile ÖTV arasındaki fark, katma değer vergisinin (KDV), üretim aşamasından pazara ulaşmanın son aşamasına geçerken mallara değer eklendiğinde mallar üzerinden alınan vergi olmasıdır.
Özel tüketim vergisi, malların imalatına eklenen vergidir. KDV'den farklı olarak satış sırasında değil, üretim sırasında uygulanır. Aralarındaki fark en iyi buradaki örnekle anlaşılır. Bir firma sabun yapıyorsa ve satın alıyorsanız, orijinal fiyatının dışında da KDV ödersiniz.
Şirket sabun yaptığında, yapıldıktan sonra sabunu satmadan önce dahi ÖTV ödemek zorundadır. KDV ve ÖTV arasında ayrım yapan diğer özellikler aşağıdaki karşılaştırma tablosunda gösterilmektedir.
KDV ve ÖTV Karşılaştırma Tablosu (Tablo Halinde)
| Karşılaştırma Parametresi | KDV | Tüketim Vergisi |
|---|---|---|
| Tanım | Üretim noktasından satış noktasına giderken mallara vergi eklenir. | Stokların üretimine vergi eklendi. |
| empoze | Ürün satışın son aşamasına girdikten sonra. | Ürün üretildikten sonra. |
| tarafından ödenen | Ürünü satın alan müşteriler. | Ürünü üreten firma. |
| uygulama | Toplama yöntemi ve toplama zamanı. | Ad valorem ve özel. |
| Örnekler | Bisküvi, şeker, sabun, diş macunu, ayakkabı. | Tütün, alkol, yakıt. |
KDV nedir?
KDV, katma değer vergisi anlamına gelir. Ticaretin son aşamasına ulaştıktan sonra ürüne eklenen maliyet miktarıdır. KDV sistemi dünya çapında 160'tan fazla ülkede uygulanmaktadır. Katma değer vergisinin hizmet ettiği birincil amaç, devlete çevrimiçi veya çevrimdışı her türlü maldan gelir elde etmesidir.
Müşterinin, ürünü üretmek için gerekli olan hammaddeler için değil, yalnızca nihai ürün için KDV ödemesi gerekir. Şirket, hammaddeleri almak için zaten KDV ödemiştir ve bu nedenle, bunu telafi etmek için ürünün fiyatına ekleyerek maliyeti karşılamaktadır.
Bazı kişiler bazı hesaplarda KDV sistemini eleştiriyor. Onlara göre, bu sistem sadece varlıklı ailelere fayda sağlayacak ve düşük gelirli aileler bu vergileri ödemekte sorun yaşayacaktı.
Vergi oranı, devlet tarafından nihai ürünün yüzdesi olarak belirlenir. İki şekilde uygulanır:
Tahsilat yönteminde satıcı, alıcıya vergi tutarının yazılı olduğu bir fatura gönderir. Diğer yol ise belirli bir fatura oluşturulmamakta ve ürüne eklenen değer üzerinden hesaplanmaktadır. Tahsilat zamanında, malın ödenmesi için depozito yapılır ve fon makbuzlarına göre vergi kaydedilir.
Tüketim Vergisi nedir?
Özel tüketim vergisi, malların üretimi sırasında eklenen vergi miktarıdır. Şirketin, hükümetin altyapısına göre tüketim departmanlarına ödemesi gerektiğinden, müşteriler bu tutarı doğrudan göremeyebilir.
Sonuç olarak, üreticiler bu maliyeti karşılamak için nihai ürünlerin fiyatını artırıyor. Firmaların gelir vergisi gibi diğer vergilerden ayrı olarak ödemeleri gereken bir işletme vergisidir. Hükümet ayrıca tüketim vergilerinden küçük bir miktar gelir elde eder. Tütün, alkol ve yakıt gibi belirli mallara uygulanır.
İki yoldan biriyle uygulanır:
Ad valorem'de, belirli mal türlerinin sabit bir yüzdesi vardır. Uçak bileti, sigara, alkol gibi sosyal maliyeti yüksek olan alışverişlerde belirli bir tutar uygulanır. Adı gibi belirli tüketim vergileri, yolcu gemisi yolcuları, benzin ve bira gibi ürünlere belirli bir miktar ücret ekler.
KDV ve ÖTV Arasındaki Temel Farklar
KDV ve ÖTV arasında ayrım yapan özelliklerden bazıları aşağıda verilmiştir:
Çözüm
Farklı vergi türleri ve çalışma prensipleri hakkında sağlam bir bilgiye sahip olmak, işinizi kurmak üzereyken de faydalıdır. Her ülkenin kendi devlet altyapısına göre bu vergiler için kendi kuralları olabilir.
Hükümet bu parayı kamu hizmetlerini finanse etmek ve ülkelerinde yaşayan insanların ekonomisini sürdürmek için kullanır. Vergisini ödemeyen kişi veya kurumlar kanunen cezalandırılır ve buna vergi kaçakçılığı denir. Dolayısıyla vergi ödemek onlar için zorunludur.
